نیتروگلیسیرین یک نوع نیترات است که به صورت قرص در دسترس است و با گشاد کردن رگهای خونی، از بروز درد قفسه سینه جلوگیری کرده یا آن را تسکین میدهد. هنگام بروز علائم اولیه درد یا احساس سفتی در قفسه سینه، باید این دارو را مصرف کنید. برای مصرف، یک قرص را زیر زبان خود بگذارید و اجازه دهید به طور کامل در دهانتان حل شود.
نیتروگلیسیرین چیست؟
نیتروگلیسیرین یک داروی گشادکننده عروق است که بیشتر برای تسکین درد قفسه سینه (آنژین صدری) و کاهش فشار خون در شرایط اضطراری به کار می‌رود. نسخه آهسته رهش این دارو برای بیماری‌های قلبی مزمن کاربرد دارد. این دارو با گشاد کردن رگهای خونی، فشار وارد بر قلب را کاهش داده و جریان خون به آن را افزایش میدهد، که در نتیجه درد قفسه سینه را تسکین میدهد. نیتروگلیسیرین به صورت‌های مختلفی از جمله قرص‌های زیرزبانی، اسپری زیرزبانی و پچ‌های پوستی در دسترس است و معمولاً برای درمان یا پیشگیری از حملات آنژینی تجویز میشود.
موارد مصرف نیتروگلیسیرین
نیتروگلیسیرین دارویی است که به گشاد شدن رگ‌ها کمک می‌کند و برای درمان مشکلات قلبی مختلف از جمله:
- آنژین صدری (درد قفسه سینه ناشی از تنگی رگهای قلب)
- نارسایی قلبی
- بحران‌های قلبی (مانند حمله قلبی یا مشکلات مشابه)
این دارو میتواند برای پیشگیری از درد قفسه سینه یا به عنوان درمان فوری در مواقع بروز آن مورد استفاده قرار گیرد.
نحوه مصرف قرص نیتروگلیسرین چگونه است؟
نکات زیر را در نظر بگیرید:
- داروی نیتروگلیسرین را طبق دستور پزشک و معمولاً سه یا چهار بار در روز به صورت خوراکی مصرف کنید.
- مصرف منظم داروی نیتروگلیسرین در زمان‌های تعیین‌شده اهمیت زیادی دارد.
- بدون مشورت با پزشک، زمان مصرف دارو را تغییر ندهید.
- دوز مصرفی داروی نیتروگلیسرین بسته به سن، وضعیت بیماری و پاسخ بدن شما به درمان متفاوت است.
- داروی نیتروگلیسرین را به طور کامل مصرف کنید؛ کپسول را خرد نکرده و نجوید.
- انجام این کار ممکن است دارو را به طور ناگهانی آزاد کرده و خطر بروز عوارض جانبی را افزایش دهد.
- برای اثربخشی بیشتر، داروی نیتروگلیسرین را به صورت منظم و طبق برنامه مصرف کنید.
- بدون مشورت با پزشک، مصرف داروی نیتروگلیسرین را قطع نکنید؛ قطع ناگهانی دارو ممکن است علائم بیماری شما را بدتر کند. پزشک شما ممکن است تصمیم بگیرد که دوز دارو را به تدریج کاهش دهد.
- در صورتی که داروی نیتروگلیسرین بعد از مدتی اثرگذاری خود را از دست داد، ممکن است نیاز به تغییر دوز داشته باشید. اگر شرایط بیماری شما بهبود نیافت یا بدتر شد، به پزشک متخصص قلب و عروق خود اطلاع دهید.
مقاله پیشنهادی: قرص امگا ۳ چیست و چه خواصی دارد؟
نحوه مصرف قرص نیتروگلیسیرین
روش مصرف قرص نیتروگلیسیرین به‌صورت زیرزبانی است و این دارو برای تسکین سریع درد قفسه سینه (آنژین صدری) یا پیشگیری از آن استفاده میشود. در ادامه، مراحل دقیق مصرف این دارو توضیح داده شده است:
- استراحت و توقف فعالیت: در صورتی که درد یا فشار در قفسه سینه خود احساس کردید، فوراً فعالیت‌های خود را متوقف کرده و در حالت نشسته یا درازکش قرار بگیرید تا از افت ناگهانی فشار خون و احتمال سرگیجه یا غش جلوگیری کنید.
- قرار دادن قرص زیر زبان: قرص نیتروگلیسیرین را از بسته‌بندی خارج کرده و آن را زیر زبان خود قرار دهید. از جویدن یا قورت دادن قرص خودداری کنید و بگذارید به‌آرامی حل شود. این روش باعث میشود دارو سریعتر وارد جریان خون شده و اثرگذاری آن سریعتر باشد.
- تنفس عمیق و آرام: در هنگام حل شدن قرص، به‌آرامی تنفس کنید و سعی کنید در حالت آرامش بمانید.
- زمان‌بندی مصرف مجدد در صورت نیاز: اگر پس از مصرف اولین قرص، درد قفسه سینه شما در طی 5 دقیقه کاهش نیافت، می‌توانید یک قرص دیگر مصرف کنید. این فرایند را تا 3 قرص در مدت 15 دقیقه تکرار کنید، اما اگر درد ادامه پیدا کرد، بلافاصله به اورژانس مراجعه کرده یا با پزشک تماس بگیرید زیرا ممکن است نشانه‌ای از حمله قلبی باشد.
- پیشگیری از آنژین: در برخی موارد، پزشک ممکن است توصیه کند قبل از انجام فعالیت‌هایی که می‌دانید ممکن است درد قفسه سینه ایجاد کند (مانند ورزش یا فعالیت‌های سنگین)، یک قرص نیتروگلیسیرین مصرف کنید.
- نگهداری دارو: قرص‌های نیتروگلیسیرین نسبت به نور، گرما و رطوبت حساس هستند. دارو را در مکانی خشک و خنک و در ظرف اصلی خود نگهداری کنید. تاریخ انقضای دارو را چک کنید زیرا نیتروگلیسیرین پس از باز شدن ممکن است سریعاً خاصیت خود را از دست دهد.
- اجتناب از رانندگی: بعد از مصرف نیتروگلیسیرین، ممکن است دچار سرگیجه یا افت فشار خون شوید، بنابراین از رانندگی یا انجام کارهایی که نیاز به تمرکز دارند خودداری کنید.
- مصرف تحت نظر پزشک: از مصرف خودسرانه دارو یا تغییر دوز آن خودداری کرده و همیشه مطابق دستورات پزشک عمل کنید.
عوارض جانبی نیتروگلیسیرین چیست؟
نیتروگلیسیرین، همانند بسیاری از داروهای دیگر، ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد که این عوارض بسته به میزان مصرف و وضعیت فرد متفاوت خواهند بود. برخی از عوارض جانبی رایج این دارو شامل موارد زیر می‌شوند:
- سردرد: یکی از عوارض متداول نیتروگلیسیرین است که به دلیل گشاد شدن رگهای خونی در سر ایجاد میشود. این سردردها معمولاً با ادامه مصرف دارو کاهش می‌یابند.
- سرگیجه و افت فشار خون: نیتروگلیسیرین میتواند باعث کاهش ناگهانی فشار خون شود که به سرگیجه، سبکی سر و حتی غش منتهی گردد. به همین دلیل توصیه میشود بیماران پس از مصرف دارو به‌آرامی از حالت نشسته یا خوابیده بلند شوند.
- تپش قلب: این دارو ممکن است منجر به افزایش ضربان قلب (تاکی‌کاردی) شود که به دلیل جبران کاهش فشار خون در بدن اتفاق می‌افتد.
- قرمزی و گرگرفتگی پوست: برخی از افراد ممکن است پس از مصرف نیتروگلیسیرین احساس گرگرفتگی و قرمزی پوست، بهویژه در صورت و گردن، داشته باشند.
- تهوع و استفراغ: در برخی موارد، نیتروگلیسیرین میتواند منجر به مشکلات گوارشی نظیر تهوع و استفراغ گردد.
- حساسیت یا واکنش‌های آلرژیک: در موارد نادر، نیتروگلیسیرین ممکن است باعث بروز واکنش‌های آلرژیک مانند خارش، ورم یا تنگی نفس شود.
- خواب‌آلودگی یا خستگی: برخی از افراد ممکن است پس از مصرف این دارو احساس خواب‌آلودگی یا خستگی کنند.
چنانچه هر یک از این عوارض شدید یا ادامه‌دار شد، باید مصرف دارو را متوقف کرده و با پزشک مشورت کنید. پزشکان معمولاً تلاش می‌کنند تا دوز و نحوه مصرف نیتروگلیسیرین را به گونه‌ای تنظیم کنند که عوارض جانبی به حداقل برسد.
