دیابت بیماریای است که در آن بدن قادر به تأمین گلوکز مورد نیاز برای انرژی سلولها نیست. در واقع، فرد مبتلا به این بیماری با افزایش سطح گلوکز در خون مواجه است، زیرا هورمون انسولین نمیتواند قند را به انرژی تبدیل کند. این فرایند، بسته به نوع دیابت، به مشکلات و علائم مختلفی منجر میشود.
همچنین تفاوت دیابت با قند خون بالا در این است که diabete یک اختلال مزمن به شمار میآید، در حالی که سطح قند خون ممکن است به دلایل مختلف تغییر کند. علائم اولیه این بیماری میتواند شامل تشنگی زیاد، تکرر ادرار، کاهش وزن بدون علت مشخص، افزایش خستگی، تاری دید و بهبود کند زخمها باشد.
دیابت یا قند خون چیست؟
وقتی قند خون شما بیش از حد معمول بالا میرود، خون شما شیرینتر از حد نرمال میشود و به این معنی است که دچار دیابت شدهاید. قند خون بالا یا high blood sugar نوعی اختلال متابولیکی است که یکی از رایجترین بیماریهای غدد داخلی به شمار میرود و با افزایش سطح گلوکز در خون همراه است. این وضعیت به دلیل نقص در تولید یا عملکرد انسولین، یا هر دو، بروز میکند. سطح بالای گلوکز خون (هیپرگلیسمی) میتواند مشکلات جدی برای سلامت ایجاد کند.
انسولین هورمونی است که از غده پانکراس، واقع در پشت و زیر معده، ترشح میشود. پانکراس انسولین را به خون وارد میکند و انسولین باعث میشود قند وارد سلولها شده و سطح قند خون کاهش یابد. با کاهش قند خون، ترشح انسولین از پانکراس نیز کاهش پیدا میکند.
از سوی دیگر، گلوکز برای سلامت بدن ضروری است. این ماده مغذی انرژی لازم برای عملکرد صحیح سلولها را تأمین میکند و منبع اصلی سوخت مغز نیز هست.
هنگامی که قند خون افزایش مییابد، مانند بعد از غذا خوردن، پانکراس انسولین ترشح میکند تا سطح گلوکز را با انتقال آن به سلولها کاهش دهد. در بیماران دیابتی، تولید ناکافی یا عدم پاسخ به انسولین منجر به هیپرگلیسمی میشود. دیابت یک بیماری مزمن است، به این معنی که اگرچه میتوان آن را کنترل کرد، اما تمام عمر با فرد همراه خواهد بود.
قند خون بالا چند است؟
سطح قند خون ناشتا که بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلیگرم در دسیلیتر (۵.۶ تا ۶.۹ میلیمول در لیتر) باشد، به عنوان پیشدیابت شناخته میشود. اگر قند خون شما در دو آزمایش جداگانه به ۱۲۶ میلیگرم در دسیلیتر (۷ میلیمول در لیتر) یا بیشتر برسد، به معنی ابتلا به دیابت است.
برای تشخیص قند خون بالا، که به آن هایپرگلیسمی نیز گفته میشود، باید به افزایش سطح گلوکز (قند) در خون توجه کرد. این وضعیت معمولاً با دیابت مرتبط است، بیماری مزمنی که با اختلال در عملکرد یا تولید انسولین مشخص میشود.
انواع دیابت کدامند؟
انواع مختلف دیابت ممکن است بروز کنند و روشهای کنترل و درمان آنها به نوع diabete بستگی دارد. دیابت مزمن و طولانیمدت شامل نوع ۱ و نوع ۲ است. همچنین، مرحله پیشدیابت نیز بهعنوان یک وضعیت بالقوه برگشتپذیر شناخته میشود، که در آن سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی است اما هنوز به حدی نمیرسد که به عنوان دیابت شناخته شود.
دیابت بارداری نیز نوع دیگری از این بیماری است که در دوران بارداری رخ میدهد و ممکن است پس از تولد نوزاد از بین برود. علل بروز دیابت در انواع مختلف آن متفاوت است و هر نوع به دلیل خاصی ایجاد میشود. در ادامه، علتهای ایجاد هر نوع از این بیماری توضیح داده میشود.
سه نوع اصلی قند خون وجود دارد که ممکن است افراد به آنها مبتلا شوند:
- دیابت نوع ۱
- دیابت نوع ۲
- دیابت بارداری
دیابت نوع یک چیست؟
دیابت نوع ۱ ممکن است در هر سنی بروز کند، اما بیشتر در کودکان و نوجوانان مشاهده میشود. در این نوع دیابت، بدن قادر به تولید میزان کافی انسولین نیست و در برخی موارد، توانایی تولید انسولین به کلی از بین میرود. برای کنترل سطح گلوکز خون، افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ به تزریق روزانه انسولین نیاز دارند.
این نوع diabet ، که به نام دیابت نوجوانان نیز شناخته میشود، زمانی رخ میدهد که بدن نمیتواند انسولین تولید کند. در دیابت نوع ۱، سیستم ایمنی به اشتباه به سلولهای تولیدکننده انسولین در پانکراس حمله میکند و آنها را تخریب میکند. این حملات خودایمنی باعث کاهش یا عدم تولید انسولین در بدن میشود.
آنتیبادیهای مختلفی که در دیابت نوع ۱ مشاهده میشوند شامل آنتیبادیهای ضدسلولی، آنتیبادی ضد انسولین و آنتیبادیهای ضد کلوتامین دکربوکسیلاز هستند. دیابت نوع ۱ معمولاً بهدلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی به وجود میآید.
اضافه وزن در دیابت نوع ۱ تاثیرگذار نیست. این نوع قند خون که به دیابت وابسته به انسولین نیز معروف است، به این معنی است که فرد باید به طور مداوم انسولین مصنوعی دریافت کند تا بتواند زنده بماند. عوامل خطر این بیماری شامل موارد زیر است:
- سابقه خانوادگی
- فاکتورهای محیطی
- بیماریهای پانکراس و غدد داخلی
- حضور پروتئینهای سیستم ایمنی (آنتیبادیها)
- جغرافیا و محل زندگی
درمان دیابت نوع ۱ شامل تزریق انسولین، استفاده از پمپ انسولین، چک کردن منظم قند خون و شمارش کربوهیدراتها است. درمان بدون تزریق انسولین به طور موقت و با رژیم غذایی مناسب ممکن است، اما برای درمان کامل و دائمی این نوع diabete، نیاز به روشهای جدیدتر وجود دارد.
علائم دیابت نوع ۱
در دیابت نوع ۱، انسولین تولید شده توسط بدن برای کنترل قند خون کافی نیست، بنابراین فرد نیاز به تزریق انسولین دارد. برای مدیریت این بیماری، ورزش منظم و کاهش مصرف قند اهمیت ویژهای دارد.
در رژیم غذایی، حفظ تعادل مناسب و مصرف متعادل از هر گروه غذایی مانند کربوهیدراتها، پروتئینها و ویتامینها بسیار حیاتی است. همچنین باید از مواد غذایی به دقت و طبق دستور پزشک استفاده کنید. مشاوره با پزشک متخصص برای تنظیم یک رژیم غذایی مناسب و پیگیری میزان مصرف مواد غذایی در زمانهای مشخص ضروری است.
دیابت نوع دو چیست؟
دیابت نوع ۲ عمدتاً در بزرگسالان مشاهده میشود و حدود ۹۰% از کل موارد این بیماری را تشکیل میدهد. در این نوع دیابت، بدن به تولید انسولین ادامه میدهد، اما قادر به استفاده مؤثر از آن نیست. اولین گام در درمان دیابت نوع ۲، تغییر سبک زندگی است. این تغییرات شامل افزایش فعالیت بدنی و انتخاب رژیم غذایی سالم میشود. بسیاری از موارد، افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ پس از مدتی نیاز به داروهای خوراکی پیدا میکنند.
مرحله پیشدیابتی و دیابت نوع ۲، سلولهای بدن به انسولین مقاوم میشوند. در حالی که غده پانکراس همچنان انسولین تولید میکند، این انسولین به طور مؤثر عمل نمیکند و به جای انتقال گلوکز به سلولهای نیازمند انرژی، گلوکز در خون باقی میماند.
دلیل دقیق این نوع diabete هنوز مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که عوامل ژنتیکی و محیطی نقش دارند. اضافه وزن ارتباط قوی با پیشرفت دیابت نوع ۲ دارد، اما همه مبتلایان به این بیماری اضافه وزن ندارند. عوامل افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ شامل موارد زیر است:
- چاقی یا اضافه وزن
- کمتحرکی
- سابقه خانوادگی
- نژاد
- افزایش سن
- سابقه دیابت بارداری
- سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCO)
- فشار خون بالا
- سطح غیرطبیعی کلسترول و تریگلیسرید
دیابت باردارچیست؟
دیابت بارداری به دلیل افزایش قند خون در دوران بارداری بروز میکند و معمولاً پس از زایمان بهبود مییابد. با این حال، این بیماری میتواند با عوارضی برای جنین همراه باشد و احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ در آینده برای مادر یا کودک وجود دارد. بنابراین، لازم است که برای تشخیص، کنترل و درمان دیابت بارداری به پزشک متخصص زنان و زایمان یا پزشک غدد مراجعه کنید.
در دوران بارداری، جفت هورمونهایی تولید میکند که به حفظ بارداری کمک میکنند، اما این هورمونها میتوانند سلولهای بدن را نسبت به انسولین مقاومتر کنند. معمولاً پانکراس با تولید بیشتر انسولین تلاش میکند تا بر این مقاومت غلبه کند، اما گاهی اوقات این تلاش کافی نیست. در چنین شرایطی، گلوکز به اندازه کافی به سلولها منتقل نمیشود و سطح آن در خون افزایش مییابد که منجر به بروز علائم دیابت بارداری میشود.
عوامل خطر برای دیابت بارداری شامل موارد زیر است:
- زنان بالای ۲۵ سال
- سابقه خانوادگی یا شخصی
- اضافه وزن قبل از بارداری
- نژادهای خاص مانند سیاهپوستان، اسپانیاییها، آمریکاییهای هندی یا آسیاییها
عوارض دیابت بارداری | توضیحات |
---|---|
رشد بیش از حد جنین | گلوکز اضافی میتواند از جفت عبور کند، و باعث شود که لوزالمعده کودک شما انسولین بیشتری تولید کند و به دنبال آن کودک شما بیشازحد بزرگ شود که در اصطلاح به آن ماکروزومی میگویند. نوزادان بسیار بزرگ به احتمال زیاد نیاز سزارین دارند. |
قند خون پایین | گاهی اوقات نوزادان مادران مبتلا به دیابت حاملگی قند خون پایین (هیپوگلیسمی) را بلافاصله پس از تولد تجربه میکنند، زیرا تولید انسولین در آنها بالا است. تغذیه سریع و گاهی اوقات گلوکز داخل وریدی میتواند سطح قند خون کودک را به حالت طبیعی بازگرداند. |
مرگ یا کمای دیابتی | این بیماری در صورت عدم درمان ممکن است به مرگ کودک، قبل یا بعد از زایمان منجر شود. حتی در شرایطی کمای دیابتی را ایجاد کند. |
آزمایش های دیابت حاملگی
پزشک شما در ابتدای بارداری عوامل خطر ابتلا به دیابت بارداری را بررسی خواهد کرد. این ارزیابی شامل مراحل زیر است:
- آزمایش قند خون: اگر در معرض خطر متوسط ابتلا به دیابت بارداری هستید، معمولاً در سهماهه دوم بارداری، بین ۲۴ تا ۲۸ هفته، یک آزمایش غربالگری انجام میشود.
- تست چالش گلوکز اولیه: در این آزمایش، شما محلولی حاوی گلوکز مصرف میکنید و سپس یک ساعت بعد سطح قند خون شما اندازهگیری میشود. اگر سطح قند خون شما زیر ۱۴۰ میلیگرم در دسیلیتر باشد، معمولاً نشاندهنده سلامت طبیعی است. اما اگر سطح قند خون بالاتر از این مقدار باشد، به این معنی است که شما در معرض خطر دیابت بارداری قرار دارید.
- تست تحمل گلوکز: در این آزمایش، شما باید شب قبل از آزمایش ناشتا باشید و صبح سطح قند خون ناشتای شما اندازهگیری میشود. سپس یک محلول گلوکز با غلظت بالا مصرف میکنید و سطح قند خون شما هر ساعت به مدت ۳ ساعت بررسی خواهد شد. اگر در دو یا چند نوبت قند خون شما بالاتر از مقادیر طبیعی باشد، دیابت بارداری تشخیص داده میشود.
کنترل سطح قند خون برای حفظ سلامت کودک و پیشگیری از عوارض هنگام زایمان بسیار مهم است. علاوه بر رعایت رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، برنامه درمانی شما ممکن است شامل نظارت مستمر بر قند خون و در برخی موارد استفاده از داروهای انسولین یا خوراکی باشد. افزایش قند خون میتواند باعث شود که کودک شما میزان بالایی از انسولین را تولید کند، که ممکن است به کاهش قند خون پس از تولد منجر شود.
پیش دیابت چیست؟
پیش دیابت وضعیتی است که در آن فرد در معرض ابتلا به قند خون قرار دارد. معمولاً کسانی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند یا از رژیم غذایی نامناسبی پیروی میکنند، ممکن است به پیش دیابت دچار شوند. در این حالت، سطح قند خون بالا میرود، اما هنوز به اندازهای نیست که بتوان گفت فرد مبتلا است. مدیریت پیش دیابت ضروری است تا از پیشرفت آن به diabete جلوگیری شود و به همین دلیل درمان آن اهمیت زیادی دارد.
مدت زمان تبدیل پیش دیابت به دیابت چقدر است؟
بدون مداخله و درمان مناسب، بسیاری از افراد مبتلا به پیش دیابت ممکن است در طی ۵ سال به دیابت نوع ۲ دچار شوند، که این امر آنها را در معرض خطر مشکلات جدی سلامتی مانند حمله قلبی، سکته و نابینایی قرار میدهد.
درمان پیش دیابت
اگر در مرحله پیش دیابت قرار دارید، اتخاذ شیوه زندگی صحیح میتواند به کاهش سطح قند خون و بازگرداندن آن به سطح طبیعی کمک کند یا حداقل از افزایش بیشتر آن و تبدیل به دیابت نوع ۲ جلوگیری نماید:
- حفظ وزن مناسب: انجام ورزش منظم به مدت حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته و کاهش حدود ۷٪ از وزن بدن میتواند از ابتلا به قند خون جلوگیری کند یا شروع آن را به تعویق اندازد.
- داروها: گاهی اوقات مصرف داروهایی مانند متفورمین در افرادی که در معرض خطر دیابت هستند، به ویژه در مواردی که پیش دیابت در حال پیشرفت است یا بیماریهای دیگر مانند بیماری قلبی عروقی، بیماری کبد چرب یا سندرم تخمدان پلی کیستیک وجود دارد، میتواند مفید باشد.
- کنترل کلسترول و فشار خون: استفاده از داروهای کنترلکننده کلسترول مانند استاتینها و داروهای فشار خون بالا ممکن است لازم باشد. پزشک همچنین ممکن است درمان آسپرین در دوزهای پایین را برای کمک به پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی و درمان پیش دیابت تجویز کند.
اگر فردی در مرحله پیش دیابت قرار دارد، رعایت توصیههای پزشک ضروری است تا از ابتلا به دیابت نوع ۲ جلوگیری شود.
علائم دیابت چیست؟
قند خون بالا چه علائمی دارد؟ علائم ناشی از افزایش سطح قند خون به میزان این افزایش بستگی دارد. برخی افراد، به ویژه کسانی که مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند و در مرحله پیش دیابت قرار دارند، ممکن است از ابتدا علائم دیابت را تجربه نکنند. اما در دیابت نوع ۱، علائم معمولاً به سرعت ظاهر شده و شدیدتر است.
هنگامی که متوجه میشویم یکی از اعضای خانواده یا دوستان به قند خون مبتلا شده است، اولین سوالی که به ذهنمان میآید این است که چگونه میتوان فهمید که خودمان نیز به این بیماری دچار هستیم؟ برای پاسخ به این پرسش، باید با علائم و نشانههای دیابت در هر مرحله آشنا شویم.
علائم اولیه دیابت (علائم افزایش قند خون) | علائم داشتن قند نوع ۲ و علائم دیابت نوع ۱ | با دیدن کدام علائم به کدام دکتر مراجعه کنیم؟ |
---|---|---|
خستگی زیاد از اولین علائم قند خون | تشنگی بیشازحد | احساس سردرگمی، گیجی و لرزش |
گرسنگی | گرسنگی شدید (افزایش اشتها) یا کاهش وزن ناخواسته | ادرار بیش از حد و تشنگی زیاد |
تشنگی | تکرر ادرار و در مواردی بی اختیاری ادراری | تاری دید و احساس فشار در چشم |
تکرر ادرار | خستگی و تحریکپذیری | زخمی که بهبود نمییابد |
خشکی دهان | زخمهایی که دیر بهبود مییابند | از دست دادن حس در پاها |
حضور کتون در ادرار | تورم دستها، صورت و مچ پا | |
عفونتهای مکرر | درد قفسه سینه، بازو و فک |
علائم دیابت یا قند خون بالا در مردان
علائم دیابت در مردان و زنان به طور کلی مشابه است، اما برخی از نشانهها ممکن است به دلیل تفاوتهای آناتومیکی در جنسیتها متفاوت باشد. در زیر به تعدادی از علائم اولیه این بیماری در مردان اشاره شده است:
- افزایش تشنگی
- گرسنگی مفرط
- خشکی دهان
- تهوع و استفراغ
- تکرر ادرار
- خستگی شدید
- تاری دید
علائم دیابت در زنان
اگر زن هستید و به دیابت مبتلا شدهاید، به احتمال زیاد با علائمی مشابه مردان مواجه خواهید شد، اما برخی نشانهها خاص زنان است و میتواند به مشکلات ویژهای منجر شود. در ادامه به برخی از علائم ایم بیماری در زنان اشاره شده است:
- عفونت قارچی واژینال: یکی از علائم قند خون بالا در زنان، بروز عفونتهای قارچی واژینال است. این عفونتها که با خارش، ترشحات سفید و پنیری همراه هستند، ممکن است به طور مکرر اتفاق بیفتند.
- عفونت ادراری: زنان بیشتر از مردان دچار عفونتهای ادراری میشوند، به دلیل نزدیکی مجاری ادراری و واژن به یکدیگر.
- اختلالات جنسی: زنان مبتلا به قند خون ممکن است با مشکلات جنسی مواجه شوند و از رابطه جنسی لذت کافی نبرند.
- سندروم تخمدان پلیکیستیک (PCOS): زنان دیابتی بیشتر در معرض ابتلا به سندروم تخمدان پلیکیستیک قرار دارند و به طور معمول، این افراد بیشتر با مشکلات چاقی روبهرو هستند.
روشهای پیشگیری از ابتلا به دیابت
برای جلوگیری از ابتلا به دیابت نیازی به انجام کارهای پیچیده نیست. مانند بسیاری از بیماریهای دیگر، این بیماری نیز ناشی از عادات غذایی نادرست و کمتحرکی است. علاوه بر این، استرس و اضطراب نیز میتواند خطر ابتلا به diabete را افزایش دهد. بنابراین، با تغییر رفتارهای غذایی و سبک زندگی به شیوههای ساده و مؤثر، میتوان از دیابت پیشگیری کرد.
به جای نگرانی و استرس، به خود یادآوری کنید که با پیشگیری مؤثر، میتوانید خطر ابتلا به قند خون را کاهش دهید و از ورود آن به مرزهای سلامت بدنتان جلوگیری کنید. توجه به این نکات و رعایت آنها، شما را از خطرات متعدد diabete دور نگه میدارد و زندگی سالمتری را برایتان به ارمغان میآورد.
پیشگیری غذایی از ابتلا به دیابت
برای پیشگیری از دیابت و مدیریت رژیم غذایی، استفاده از جدول تبادل غذا (مطابق با توصیههای بهداشت جهانی) پیشنهاد میشود. هنگام مصرف غذا، با در نظر گرفتن میزان کالری و نیازهای تغذیهای روزانه شروع کنید. پس از آشنا شدن با عادتهای غذایی خود، تلاش کنید تا مصرف غذاهای مختلف را به میزان معقولی محدود کرده و از تغییرات شدید در مصرف آنها پرهیز کنید. پیوستگی در این روش میتواند به شما در حفظ سلامت و پیشگیری از دیابت کمک کند. همانطور که معروف است، موفقیت در قدمهای کوچک و پایدار است، نه در حرکتهای سریع و ناپایدار.
کنترل خوراک برای پیشگیری ابتلا به دیابت
وعدههای غذایی خود را به سه وعده اصلی صبحانه، ناهار و شام تقسیم کنید و از مصرف میانوعدهها پرهیز کنید. هنگام نوشیدن چای، از قند و شیرینیها خودداری کرده و به جای آن از شیرینکنندههای طبیعی مانند کشمش یا توت خشک استفاده کنید. همچنین، از غذاهای فست فود که معمولاً پرکالری و مضر هستند، اجتناب کنید و حتی در محل کار، غذایی سالم به همراه داشته باشید.
ترجیحاً به مصرف غذاهای کمکالری و پخته شده به روشهای سالم روی بیاورید و از غذاهای پرکالری خودداری کنید. از ادویهها به میزان مناسب استفاده کرده و سسهای صنعتی را محدود کنید. همچنین، برچسبهای غذایی را با دقت بررسی کرده و از مواد غذایی کنترلشده و طبیعی استفاده کنید. برای تأمین فیبر غذایی، از منابع طبیعی مانند برنجها و میوهها بهره ببرید. برای پیشگیری از دیابت، میتوانید از تکنیکهای بصری مانند استفاده از بشقابهای کوچک و تقسیم وعدههای غذایی به نیمپیمانهها بهره ببرید.
پیشگیری حرکتی برای ابتلا نشدن به دیابت
همانطور که در بخش قبلی به مدیریت ورودی کالری و کنترل آن پرداختیم، در اینجا به مصرف و سوزاندن کالریها میپردازیم. ورزش به معنای سوزاندن کالریهای اضافی و ذخیره شده در بدن است. فعالیتهایی مانند پیادهروی، دویدن، ورزشهای هوازی، تمرینات آرام، شنا، و ورزشهای توپی و رزمی همگی به حفظ سلامت بدن و کنترل قند خونکمک میکنند. بنابراین، سعی کنید سه بار در هفته به این فعالیتهای بدنی بپردازید تا به بهبود وضعیت بدن خود کمک کنید. این برنامه غذایی و ورزشی را به مدت دو تا سه ماه ادامه دهید. اگر پس از این مدت علائم بهبود نیافت، به مصرف دارو و تزریق انسولین روی بیاورید.
عوارض دیابت
پای دیابتی: این وضعیت که در مواردی با کنترل نادرست قند خون و استفاده از دوزهای بالا شایع است، با کبودی و زخمهایی در کف پا آغاز میشود که به سادگی بهبود نمییابند و به تدریج وخیمتر میشوند. این آسیبها ناشی از اختلالات عصبی در پلی نوروپاتی، که به آن قند خون نوروپاتیک نیز گفته میشود، هستند. زخمها به دلیل باز بودن، به راحتی آلوده میشوند.
عفونتها: افراد مبتلا به دیابت به طور مکرر با عفونتهای لثهای و دهانی و سایر نواحی بدن روبهرو میشوند. این بیماران غالباً دچار مشکلات پوستی و قارچی نیز میشوند.
مشکلات جنسی: در دیابتهای شایع در مردان، این بیماری ممکن است باعث اختلالات در برقراری رابطه جنسی و نعوظ شود. این وضعیت میتواند منجر به کاهش میل جنسی و توانایی برقراری رابطه شود.
مشکلات دیگر: از دیگر مشکلات مرتبط با diabetes میتوان به نارساییهای کلیوی، تاری دید، و اختلالات قلبی اشاره کرد.
درمان دیابت
ممکن است برای درمان قند خون برخی روشها جوابگو باشد، روشهای درمانی از جمله :
انسولین درمانی
برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲، استفاده از انسولین در حال حاضر از اهمیت بالایی برخوردار است. در گذشته، انسولین به عنوان آخرین گزینه درمانی در نظر گرفته میشد، اما با توجه به مزایای آن، امروزه در صدر درمانهای دارویی قرار دارد.
یکی از عوارض جانبی مرتبط با مصرف انسولین، هیپوگلیسمی یا کاهش مداوم قند خون است. انسولین از طریق دهان و معده به خوبی جذب نمیشود، بنابراین معمولاً به صورت تزریقی تجویز میشود. با توجه به نیازهای هر بیمار، انسولین از طریق روشهای مختلف به بدن وارد میشود و انواع مختلف انسولین نیازمند روشهای متفاوتی است.
داروی متفورمین
به طور کلی، متفورمین اولین دارویی است که برای درمان دیابت نوع ۲ تجویز میشود. این دارو به کاهش سطح گلوکز در کبد کمک میکند، به طوری که بدن قادر به استفاده بهتر از آن میشود. از عوارض جانبی متفورمین میتوان به حالت تهوع و اسهال شدید اشاره کرد. برای کاهش این عوارض، توصیه میشود که دارو را همراه با وعدههای غذایی مصرف کنید تا بدن بهتر بتواند با آن سازگار شود. در صورتی که متفورمین نتواند مشکل شما را برطرف کند، لازم است به سراغ داروهای دیگر بروید.
داروی سولفونیل
سولفونیلاوره در حقیقت به عنوان یک محرک مکمل برای افزایش سطح انسولین در خون عمل میکند و به منظور کمک به بدن در تولید انسولین بیشتر به کار میرود. از داروهای این دسته میتوان به گلیبوراید، گلیپیزید و گلیمپیرید اشاره کرد. عوارض جانبی ممکن این داروها شامل کاهش ناگهانی قند خون و کاهش وزن غیرمنتظره است.
داروی Meglitinides
این دسته از داروها مشابه سولفونیلاوره عمل میکنند، اما با این تفاوت که اثرگذاری آنها سریعتر و مدت زمان ماندگاریشان کوتاهتر از داروهای سولفونیلاوره است. عوارض جانبی این داروها ممکن است شامل کاهش وزن ناگهانی و کاهش فشار خون غیرمنتظره باشد.
بازدارنده های DPP-4
برخی از داروهای این دسته شامل سیتاگلیپتین، ساکساگلیپتین و لیناگلیپتین هستند که در کاهش سطح قند خون مؤثرند، اما تأثیر آنها نسبتاً محدود است. برخلاف داروهای قبلی، این داروها به افزایش وزن نمیانجامند، اما ممکن است عوارضی مانند درد مفاصل و افزایش خطر پانکراتیت به همراه داشته باشند.