لاپاراسکوپی چیست؟
لاپاراسکوپی یک روش جراحی نوآورانه است که برای دسترسی به اندام‌های داخلی بدون نیاز به برشهای بزرگ در پوست استفاده میشود. این روش جراحی، به طور متداول به عنوان “جراحی سوراخ کلید” یا “جراحی کم تهاجمی” شناخته میشود و در حوزه‌های شکم و لگن بسیار موثر است.
در جراحی لاپاراسکوپی، از یک وسیله به نام لاپاراسکوپ استفاده میشود که شامل یک لوله کوچک با دوربین و منبع نور است. تصاویر داخلی شکم و لگن توسط این دوربین به یک مانیتور در اتاق جراحی منتقل میشود. جراح با ایجاد برشهای کوچک در پوست، به اندام‌های داخلی دسترسی می‌یابد.
در این روش، جراح ابتدا یک برش کوچک در نزدیکی ناف ایجاد می‌کند که طول آن معمولاً کمتر از نیم سانتیمتر است. سپس لاپاراسکوپ، که یک لوله نازک با دوربین است، از طریق این برش به داخل بدن وارد میشود و تصاویر را به مانیتور منتقل می‌کند. جراح ممکن است سپس یک یا دو برش کوچک دیگر را در شکم ایجاد کند تا ابزارهای جراحی را برای انجام عملیات‌های لازم در داخل بدن شما وارد کند، از جمله برداشتن نمونه‌های بافت برای بیوپسی.
به عبارت دیگرلاپاراسکوپی یک روش جراحی پیشرفته است که با استفاده از لاپاراسکوپ برای بررسی حفره‌های شکمی یا لگنی شما انجام میشود، بدون نیاز به ایجاد برشهای بزرگ در پوست. این روش جراحی کم تهاجمی با بهبودی سریع‌تر و نتایج بهتر برای بیمار همراه است.
تحقیقات نشان می‌دهد که سالانه بیش از 13 میلیون عمل لاپاراسکوپی در جهان انجام میشود، و پیش‌بینی میشود که این آمار در پنج سال آینده با نرخ رشد 1 درصدی افزایش یابد.
در این روش جراحی، از یک لاپاراسکوپ استفاده میشود که شامل یک میله تلسکوپی نازک با یک دوربین در انتهای آن است. این دوربین به جراح این امکان را می‌دهد که بدون باز کردن کامل شکم، به داخل بدن دسترسی پیدا کند. به جای برشهای بزرگ 6 تا 12 اینچی که در جراحیهای باز شکمی انجام میگیرد، این روش از دو تا چهار برش کوچک نیم اینچی یا کمتر استفاده می‌کند، که یکی برای دوربین و دیگرها برای ابزارهای جراحی. این جراحی کم تهاجمی به عنوان “جراحی سوراخ کلید” نیز شناخته میشود، که به اشاره به این برشهای کوچک اشاره دارد.
جراح متخصص در این روش جراحی، که عمدتاً برای اهداف تشخیصی استفاده میشود، ممکن است مشکلاتی را کشف کند که با تصویربرداری معمول شناسایی نمی‌شوند. در طول عمل، ممکن است نمونه‌های بافتی برای بیوپسی جمع‌آوری شود، و مشکلات جزئی مانند ضایعات یا انسدادها که ممکن است در حین جراحی مشاهده شوند، برطرف می‌شوند.
دکتر معصومه محمدی از بهترین متخصصان و جراحان لاپاراسکوپی در تهران میباشد. جهت رزرو نوبت آنلاین دکتر محمدی کلیک کنید.
تفاوت لاپاراسکوپی با جراحی باز چیست؟
در جراحی لاپاراسکوپی، مانند جراحی باز، جراح از ابزاری برای درمان برخی از بیماری‌ها استفاده می‌کند، اما روش انجام این کار متفاوت است. این نوع جراحی که به طور عمومی به عنوان “جراحی کم تهاجمی” یا “جراحی سوراخ کلید” شناخته میشود، به دلیل نیاز به برشهای کوچک‌تر نسبت به جراحی سنتی “باز” معروف است.
در جراحی لاپاراسکوپی، از برشهای کوچک‌تری استفاده میشود که دارای چندین مزیت اند، از جمله:
- کوتاه‌ترین زمان بستری در بیمارستان
- درد کمتر
- بهبودی سریع‌تر
- اسکارهای کوچک‌تر
جراحی لاپاراسکوپی در چه مواقعی استفاده می شود؟
ابزار و تکنیک‌های لاپاراسکوپی در انجام عمل‌های مختلف از جمله جراحی زانو و شانه نیز استفاده می‌شوند. روشهای لاپاراسکوپی که در زیر ذکر شده‌اند، نه تنها در این نوع جراحی‌ها بلکه در بسیاری از عمل‌های دیگر نیز به کار می‌روند:
- برداشتن و حذف اندام‌های دچار بیماری، مانند کیسه صفرا یا آپاندیس
- حذف یا ترمیم بخش‌های خاصی از روده بزرگ یا معده (سیستم گوارش)
- حذف یا ترمیم مثانه، میزنای یا حالب و کلیه‌ها (سیستم ادراری)
- حذف یا ترمیم اندام‌های تولیدمثل زنان، مانند رحم و لوله‌های فالوپی
- بستن لوله‌های رحمی
- اهدای کلیه از یک فرد به دیگری
- روشهای کاهش وزن مانند اسلیو یا بای‌پس
- اصلاح فتق
- مشاهده کبد و پانکراس به منظور بررسی وجود تومورهای سرطانی
- مشاهده اندام‌های شکمی برای بررسی علائم بیماری‌هایی که تشخیص آنها دشوار است (جراحی اکتشافی)
- مشاهده تومور در شکم
- بررسی منبع درد شکمی یا حذف بافت اسکار یا زخم
- جستجوی منبع خونریزی داخلی یا خونریزی (در صورتی که بیمار فشار خون طبیعی داشته باشد).
این روشهای لاپاراسکوپی به عنوان یک جراحی کم تهاجمی، امکانات و مزایایی نظیر کاهش زمان بستری، کاهش درد، بهبودی سریع‌تر و اسکارهای کمتر را فراهم می‌آورند.
بیشترین کاربرد لاپاراسکوپی در کجاست؟
زنان: بررسی و درمان بیماری‌های مرتبط با سیستم تولیدمثل زنان
گوارش: بررسی و درمان شرایطی که بر سیستم گوارش تأثیر می‌گذارد، از جمله درمان چاقی (اعم از جراحی اسلیو معده، جراحی بای‌پس و …) و …
اورولوژی: بررسی و درمان حالاتی که سیستم ادراری و تناسلی مردان را تحت تأثیر قرار می‌دهد
استفاده از لاپاراسکوپی به منظور کمک به تشخیص علت علائم شکمی یا لگنی صورت میگیرد. این روش معمولاً در صورتی انجام میشود که آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سونوگرافی و MRI اطلاعات کافی برای تأیید تشخیص فراهم نکرده باشند. در زیر به موارد استفاده این روش اشاره میشود. البته در برخی موارد ممکن است درد شکم ناشی از مسائلی مانند یبوست باشد که در این صورت پیشنهاد میشود با پزشک خود مشورت نمایید.
لاپاراسکوپی چگونه انجام می شود؟
لاپاراسکوپی معمولا به صورت سرپایی انجام میشود؛ به این معنی که می‌توانید همان روز جراحی به خانه برگردید. این نوع جراحی ممکن است در بیمارستان یا در یک کلینیک جراحی سرپایی انجام شود.
به طور معمول برای این نوع جراحی، از بیهوشی عمومی استفاده میشود. در این حالت، شما به طور کامل به خواب می‌روید و هیچگونه دردی احساس نمی‌کنید. یک سرم به ورید شما زده میشود که حاوی مواد بیهوشی و مایعات است که به بدن شما تزریق میشود.
در برخی موارد، جراحی ممکن است با بی‌حسی موضعی آغاز شود که در آن، قسمت مورد نظر بی‌حس میشود و شما در حالی که هوشیارید، دردی را تجربه نخواهید کرد.
در طول لاپاراسکوپی، جراح شکاف‌هایی به طول ۳ تا ۵/۳ سانتیمتر در پایین شکم ایجاد می‌کند. سپس، لوله‌ی نازکی به نام کانولا وارد این ناحیه میشود تا شکم را با گاز کربن دی‌اکسید متورم کند. این متورم شدن شکم باعث میشود که پزشک بتواند اجزای داخل شکم را بهتر و واضح‌تر مشاهده کند.
وقتی که شکم متورم شد، جراح لاپاراسکوپ را از این شکاف‌ها وارد می‌کند. دوربین متصل به لاپاراسکوپ تصاویری از اجزای داخل شکم را روی پرده یا مانیتور نمایش می‌دهد و جراح می‌تواند اجزای داخل شکم را به صورت زنده و در لحظه مشاهده کند.
تعداد و اندازهٔ شکاف‌ها بستگی به بیماری خاصی دارد که جراح برای کشف یا جلوگیری از آن اقدام کرده است. به طور معمول، بین ۲ تا ۵ شکاف یا برش ایجاد میشود که ابزار جراحی دیگر از آنها وارد میشود.
وقتی که تمامی مراحل به اتمام رسیده‌اند، گاز کربن دی‌اکسید از شکم خالی شده و ابزار از داخل شکم خارج میشود. در نهایت، شکاف‌ها با بخیه‌ها یا بانداژ بسته می‌شوند.
نتایج جراحی لاپاراسکوپی
نتایج، بستگی به روش انجام شده و یافته های پزشک دارد.
در اغلب موارد، بیماران با کمترین درد و ناراحتی بهبود می یابند، زیرا فقط برش های کوچکی در بدن آنها به وجود آمده است.
چنانچه پس از عمل لاپاراسکوپی با هر یک از مشکلات زیر مواجه شدید، پزشک خود را از آن باخبر سازید.
- سردرد یا تب
- حالت تهوع یا استفراغ
- خونریزی، ترشح یا قرمزی هر یک از برش های کوچک
- تورم ناحیه ی جراحی شده
- ناتوانی در ادرار کردن
- دردی که با داروهای تجویز شده هم تسکین نمی یابد.
انواع سرطانهایی که میتوانند با استفاده از لاپاراسکوپی تشخیص داده شوند :
سرطان کبد سرطان پانکراس سرطان تخمدان سرطان مجرای صفراوی سرطان کیسه صفرا لازم به ذکر است که امروزه از جراحی لاپاراسکوپی به منظور درمان بیماری‌های مختلف مانند موارد زیر استفاده میشود:
- برداشتن آپاندیس ملتهب، به ویژه در موارد آپاندیسیت که خطر ترکیدن آپاندیس وجود دارد.
- برداشتن کیسه صفرا که اغلب برای درمان سنگ کیسه صفرا استفاده میشود.
- برداشتن بخشی از روده، که اغلب برای درمان بیماری‌های گوارشی مانند بیماری کرون یا دیورتیکولیت مورد استفاده قرار میگیرد، زیرا این مشکلات به درمان دارویی پاسخ نمی‌دهند.
- ترمیم فتق، به‌خصوص در مواردی که در کشاله ران وجود دارد.
- ترمیم زخم معده، به‌ویژه اگر با علائم خونریزی معده همراه باشد.
- انجام جراحی کاهش وزن.
- برداشتن برخی از اندام‌های مبتلا به سرطان مانند تخمدان‌ها، پروستات، کبد، روده بزرگ، کلیه یا مثانه.
- درمان حاملگی خارج رحمی، به منظور خارج کردن جنین و جلوگیری از آسیب به لوله‌های رحمی.
- از بین بردن فیبروم.
- برداشتن رحم (هیسترکتومی)، که گاهی اوقات برای درمان سرطان رحم، بیماری التهابی لگن (PID) و آندومتریوز انجام میشود.
مزایای لاپاراسکوپی
جراحی لاپاراسکوپی (برای بخش‌هایی که قابل انجام است) نسبت به جراحی باز، مزایای زیادی دارد:
- مدت زمان بستری در بیمارستان کوتاه‌تر میباشد.
- ریکاوری پس از جراحی سریع‌تر انجام میشود.
- احساس درد و خونریزی کمتر است.
- به دلیل برشهای کوچک، جای زخم کمتر و در بسیاری از موارد، جای زخم به طور کامل محو میشود.
در حین لاپاراسکوپی چه اتفاقی می‌افتد؟
لاپاراسکوپی معمولاً در یک بیمارستان یا یک کلینیک سرپایی اجرا میشود. در فرایند لاپاراسکوپی، ابتدا شما لباس بیمارستانی می‌پوشیده و بر روی تخت عمل دراز می‌کشیده می‌شوید. بیشترین‌‌ها برای شما بیهوشی عمومی تجویز میشود که دارویی برای خواباندن شما در حین جراحی است. این دارو از طریق یک خط داخل وریدی (IV) که وارد ورید شما میشود، به جریان خون شما تزریق میشود. همچنین احتمال دارد که گازی را که از طریق یک ماسک استنشاق می‌کنید، برای کمک به خواب رفتن به شما داده شود. بعد از آن، جراح یک برش کوچک در نزدیکی ناف شما ایجاد می‌کند و گاز دی‌اکسید کربن را در شکم شما می‌گذارد تا فضای بین اندام‌های شما باز شود و او بتواند آنها را بهتر مشاهده کند.
در مرحله بعدی، جراح لاپاراسکوپ و دوربین کوچک را داخل شکم شما قرار می‌دهد و لاپاراسکوپ را حرکت می‌دهد تا اندام‌ها و غدد شما را روی صفحه کامپیوتر مشاهده کند. اگر نیاز به بیوپسی یا روش دیگری دارید، ممکن است جراح نیاز به برشهای کوچک بیشتری برای قراردادن ابزار جراحی داشته باشد. وقتی جراحی تمام شد، ابزار و بیشتر گاز از بدن شما خارج میشود و برشهای کوچک بسته و بانداژ می‌شوند.
پس از عمل لاپاراسکوپی چه اتفاقی می‌افتد؟
وقتی از عمل بیدار می‌شوید، ممکن است در اطراف بریدگی‌ها احساس درد کنید. همچنین ممکن است در شانه خود کمی درد داشته باشید که ناشی از فشار گاز در شکم شماست. ممکن است احساس خواب‌آلودگی و حتی حالت تهوع داشته باشید، اما این حالت‌ها معمولاً برای مدت کوتاهی دوام دارند. پس از چند ساعت بهبودی، احتمالاً با دستورالعمل‌های مراقبتی از جمله در مورد درد، پانسمان و بخیه‌هایی که ممکن است داشته باشید، به خانه فرستاده می‌شوید و ممکن است به شما داروهای مسکن داده شود. پس از بیهوشی عمومی نباید به منزل رانندگی کنید، بلکه بهتر است ترتیبی دهید که کسی شما را بیاورد یا به شما کمک کند تا به خانه برسید. همچنین سعی کنید تا ۲۴ ساعت آینده کسی را همراه خود داشته باشید تا بتواند شما را زیر نظر داشته باشد.
آیا لاپاراسکوپی عوارض دارد؟
مانند هر روش درمانی دیگری، لاپاراسکوپی هم می‌تواند معایبی داشته باشد. از هر هزار نفر یک نفر ممکن است با مشکلات زیر مواجه شود:
- احتمالاً باعث آسیب به اعضایی مانند روده یا مثانه شود که ممکن است منجر به کاهش عملکرد صحیح آن عضو شود.
- ممکن است در طول جراحی به یک شریان اصلی آسیب برساند.
- استفاده از دی‌اکسید کربن ممکن است در طول جراحی منجر به عوارضی مانند ورود حباب‌های گاز به رگ‌ها یا شریان‌ها گردد.
- همچنین، مانند دیگر روشهای جراحی، احتمال دارد که بیمار واکنش آلرژیک به داروی بیهوشی نشان دهد.
- ممکن است لخته خون در ورید ایجاد شود که این مشکل معمولاً در یکی از پاها رخ می‌دهد و در نهایت ممکن است منجر به انسداد یکی از رگ‌های خونی ریه (آمبولی ریه) شود.
- خونریزی از قسمت برش‌ها و عفونت نیز از دیگر مشکلات ممکن است.
البته این موارد بسیار نادر هستند و در اکثر مواقع با مراجعه به یک جراح لاپاراسکوپی ماهر و با تجربه، مشکلی برای بیمار پیش نمی‌آید.
بهترین جراح لاپاراسکوپی چه کسی است؟
آیا به یک جراح لاپاراسکوپی خوب و با تجربه نیاز دارید؟ یک جراح لاپاراسکوپی ماهر، کسی است که با دقت و حوصله، مشکلات و علائم شما را بررسی کرده و به شما مشاوره‌های لازم را صادقانه ارائه می‌دهد. باید دانست که جراحی لاپاراسکوپی مناسب برای هر مشکل و هر بیماری نیست. بهترین جراح لاپاراسکوپی و دکتر متخصص، با توجه به تمامی علائم و شرایط شما، تصمیم می‌گیرند که آیا شما نیاز به جراحی لاپاراسکوپی دارید یا خیر؟ انتخاب بهترین جراح لاپاراسکوپی کاری است که نیاز به دقت، تحقیق و پیگیری دارد. با مشاوره و بررسی تخصص پزشک و تحقیق در مورد جراحیهای پیشین ایشان، می‌توانید به انتخاب صحیح دست پیدا کنید. شایان ذکر است که دکترمعصومه محمدی به‌عنوان یکی از بهترین جراحان لاپاراسکوپی شناخته شده است.
دکتر معصومه محمدی از بهترین متخصصان و جراحان لاپاراسکوپی در تهران میباشد. جهت رزرو نوبت آنلاین دکتر محمدی کلیک کنید.
