والولوپلاستی یک روش پزشکی است که برای باز کردن دریچه قلبی تنگ شده استفاده میشود. در این روش، پزشک با استفاده از یک کاتتر، که یک لوله کوچک و توخالی است، به قلب دسترسی پیدا میکند. به جای استفاده از جراحی برشی، با باد کردن یک بالن به باز شدن دریچه کمک میشود. این عمل که کمتر تهاجمی است، درد کمتری ایجاد میکند و دوره بهبود آن سریعتر است. به همین دلیل، این روش به والولوپلاستی با بالن نیز معروف است و برای افرادی که از تنگی دریچههای قلبی رنج می‌برند، توصیه میشود. در ادامه، شما را با والولوپلاستی دریچه میترال، مزایای آن، عوارض و نحوه انجام این عمل آشنا خواهیم کرد. لازم به ذکر است که هرگونه علائم غیرعادی در ناحیه قفسه سینه باید توسط یک متخصص قلب یا جراح قلب و عروق بررسی شود.
والولوپلاستی چیست؟
والولوپلاستی یک روش درمانی است که برای گشودن دریچههای قلبی باریک و بهبود جریان خون در آنها استفاده میشود. دریچههای قلب نقش مهمی در کنترل حرکت خون در داخل قلب دارند. اگر یکی از این دریچه‌ها سفت یا باریک شود، قلب نمی‌تواند به درستی خون را پمپاژ کند.
این روش که به نام بالون والولوپلاستی نیز شناخته میشود، توسط متخصصان پزشکی انجام میشود. در این فرآیند، از یک لوله کوچک و توخالی (کاتتر) استفاده میشود تا یک بالون خالی را در داخل دریچه قلب قرار دهند. با باد کردن این بالون، دریچه قلب به طور مؤثر باز میشود.
چه کسانی نیاز به انجام والولوپلاستی دارند؟
والولوپلاستی میتواند گزینه‌ای مناسب برای باز کردن دریچه قلبی باریک‌شده (تنگی) باشد. پزشکان این روش را برای درمان انواع خاصی از بیماریهای دریچه قلب پیشنهاد میکنند:
- تنگی دریچه میترال
- تنگی دریچه ریوی
- تنگی دریچه سه‌لتی
هرچند استفاده از والولوپلاستی برای تنگی دریچه آئورت کمتر رایج است، اما در برخی موارد انجام میشود. این روش ممکن است در درمان تنگی مادرزادی آئورت (از بدو تولد) در کودکان و بزرگسالان مؤثر باشد. با این حال، در بزرگسالان مبتلا به تنگی دریچه آئورت، ممکن است دریچه پس از مدتی دوباره تنگ شود.
والولوپلاستی آئورت گاهی به عنوان یک درمان موقت قبل از جراحی دریچه آئورت یا تعویض دریچه آئورت به روش ترانس‌کاتتر (TAVR) به کار می‌رود. اما باید توجه داشت که والولوپلاستی جایگزین جراحی تعویض دریچه قلب نیست.
والولوپلاستی دریچه میترال (والولوپلاستی بالن) چیست؟
والولوپلاستی با بالن یک روش درمانی غیرتهاجمی است که برای رفع تنگی دریچههای قلبی، به‌ویژه دریچه میترال و آئورت، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، یک کاتتر نازک و انعطاف‌پذیر با یک بالن در نوک آن، از طریق عروق به سمت قلب هدایت میشود. هنگامی که کاتتر به دریچه تنگشده می‌رسد، بالن باد شده و با فشار دادن بر ناحیه تنگشده، دریچه را باز میکند و جریان خون از طریق آن را بهبود می‌بخشد. پس از باز شدن دریچه، خون به راحتی از آن عبور کرده و قلب به طور مؤثرتری خون را به سراسر بدن پمپاژ میکند.
والولوپلاستی دریچه میترال نیز یک روش درمانی برای تنگی دریچه میترال است. این دریچه با استفاده از تکنیک‌های مختلفی مانند بالن‌زنی یا استفاده از پروتز دوباره باز میشود. هدف از این روش، بهبود جریان خون از طریق دریچه میترال و کاهش علائم مرتبط با تنگی دریچه است.
هر دو روش والولوپلاستی با بالن و والولوپلاستی دریچه میترال بسته به نوع و شدت تنگی دریچه مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب روش مناسب به تشخیص پزشک و وضعیت بالینی بیمار بستگی دارد.
| نوع جراحی | شرح |
|---|---|
| والولوپلاستی میترال | برای ترمیم دریچه میترال که بین دهلیز چپ و بطن چپ قرار دارد. |
| والولوپلاستی آئورت | برای ترمیم دریچه آئورت که بین بطن چپ و آئورت قرار دارد. |
| والولوپلاستی تری کاسپید | برای ترمیم دریچه تری کاسپید که بین دهلیز راست و بطن راست قرار دارد. |
| والوپلاستی پولمونری | برای ترمیم دریچه پولمونری که بین بطن راست و شریان ریوی قرار دارد. |
روش انجام والولوپلاستی چگونه است؟
پیش از انجام این جراحی، پزشک معمولاً آزمایش‌های خون، قلب و اکوی قلب را تجویز میکند. توصیه میشود که شب قبل از عمل از خوردن و آشامیدن خودداری کنید تا معده خالی باشد؛ زیرا عمل تحت بیهوشی عمومی انجام میشود و این کار به کاهش ریسک عوارض پس از بیهوشی کمک میکند. در طول عمل، پزشک یک برش کوچک در ناحیه ران ایجاد کرده و کاتتر نازک و انعطاف‌پذیری را از طریق عروق به قلب هدایت میکند تا به دریچه تنگشده برسد.
بالنی کوچک و نرم که در سر کاتتر قرار دارد، در محل دریچه تنگشده جای‌گذاری میشود. سپس بالن با تزریق مایع یا هوا پر شده و فشاری به دریچه وارد میکند که باعث باز شدن آن و بهبود جریان خون از طریق دریچه میشود.
پس از انجام بالن‌زنی، پزشک جریان خون و عملکرد دریچه را بررسی میکند تا اطمینان حاصل شود که خون به درستی جریان دارد. در صورت نیاز، این فرآیند تکرار میشود تا به نتیجه مطلوب دست یابند. در پایان، بالن تخلیه شده و کاتتر از عروق خارج میشود.
برش کوچک اولیه سپس بسته و بخیه زده میشود. پس از جراحی، بیمار به اتاق ریکاوری منتقل میشود تا به هوش آید. زمان بازگشت به فعالیت‌های عادی پس از والولوپلاستی بستگی به وضعیت بیمار، عملکرد قلبی و توصیه‌های پزشک دارد. معمولاً بیمار چند روز در بیمارستان بستری میشود تا شرایط او پایدار شود.
اقدامات قبل از جراحی والولوپلاستی دریچه قلب
بیمار باید پیش از جراحی اقداماتی را انجام دهد تا سلامت او در حین عمل به خطر نیفتد. برای اطمینان از نتایج موفقیت‌آمیز جراحی، رعایت توصیه‌های پزشک و نکات زیر ضروری است:
- چند روز پیش از جراحی، بهتر است در مورد مصرف داروها با پزشک متخصص مشورت شود.
- تمامی بیماران باید پیش از جراحی پزشک خود را از وضعیت جسمانی‌شان آگاه کرده و لیست داروهای مصرفی خود را ارائه دهند.
- ناحیه‌ای از بدن که قرار است در حین جراحی برش داده شود باید شیو و موهای آن تراشیده شود.
- بهتر است چند روز قبل از جراحی از مصرف غذاهای سنگین خودداری شود.
- پیش از جراحی، بیمار باید لنزهای تماسی، پروتزها، عینک و هر نوع وسیله فلزی را از بدن خود خارج کند.
مراقبت های بعد از جراحی دریچه قلب
تمام بیماران پس از جراحی دریچه قلب باید به اندازه کافی استراحت کنند و از ایستادن یا نشستن طولانی مدت خودداری نمایند.
در این نوع جراحی از ماده حاجب استفاده میشود که برای تسریع در دفع آن از بدن، مصرف مقدار زیادی مایعات توصیه میشود.
در روزهای اول پس از جراحی، بهتر است برای رفتن به دستشویی از لگن یا توالت فرنگی استفاده شود.
اگر بیمار دچار درد شدید، تورم زیاد، قرمزی، خونریزی یا تغییر دمای بدن شد، باید فوراً به پزشک متخصص مراجعه کند.
زخم ایجاد شده در طول جراحی باید همواره تمیز و خشک نگه داشته شود تا از بروز عفونت جلوگیری شود.
عوارض و خطرات والولوپلاستی
والولوپلاستی به عنوان یک روش کمتر تهاجمی برای درمان اختلالات قلبی مانند تنگی یا نارسایی دریچههای قلبی استفاده میشود و به دلیل کاهش عوارض و خطرات مرتبط با جراحی قلب باز، محبوبیت بیشتری دارد. یکی از خطرات بالقوه پس از عمل باز کردن تنگی دریچههای قلبی، تجمع ترشحات اضافی در فضای بین غشاهای قلبی و غشا ریه است.
اگر کاتتر به درستی وارد نشود، ممکن است دریچههای قلبی آسیب ببینند، بنابراین مهارت جراح در انجام این جراحی بسیار مهم است تا ریسک و خطرات به حداقل برسد. یکی دیگر از عوارض احتمالی پس از والولوپلاستی، کاهش خونرسانی (ایسکمی) است که میتواند بیمار را تهدید کند.
مانند هر عمل جراحی، والولوپلاستی نیز دارای خطرات و عوارضی است، از جمله:
- آریتمی قلبی (تغییرات نامنظم در ضربان قلب)
- خونریزی در محل ورود کاتتر
- تشکیل لخته خون
- آسیب به عروق خونی در محل ورود کاتتر
- عفونت در محل جراحی که میتواند با علائمی مانند تورم، درد، قرمزی و تب همراه باشد
