سنکوپ قلبی چیست؟ انواع حالت سنکوپ، نشانه‌ها و علت‌ آن

سنکوپ قلبی یا غش به از دست دادن موقت هوشیاری و آگاهی گفته می‌شود که به دلیل کاهش اکسیژن‌رسانی به مغز و اختلال در جریان خون رخ می‌دهد. این وضعیت ممکن است با علائمی مانند احساس سنگینی در پاها، تاری دید، گیجی، احساس گرما، سرگیجه و حالت تهوع همراه باشد. در صورت مشاهده این علائم، مراجعه فوری به پزشک متخصص ضروری است. اگر می‌خواهید بدانید سنکوپ چگونه در بدن ایجاد می‌شود و چه اتفاقاتی در آن رخ می‌دهد.

سنکوپ قلبی چیست؟

سنکوپ به وضعیت موقتی از دست دادن هوشیاری اطلاق می‌شود که معمولاً به دلیل اختلال در جریان خون و اکسیژن‌رسانی به مغز رخ می‌دهد. در واقع، زمانی که مغز از خون کافی برخوردار نباشد، فرد دچار افت هوشیاری شده و به طور گذرا از حال می‌رود.

مهم است بدانید که در زمان وقوع سنکوپ، مغز خود به خود سالم است و جای نگرانی ندارد. این وضعیت ناشی از عدم رسیدن خون به مغز است که موجب از دست دادن موقت فعالیت مغزی می‌شود.

سنکوپ ممکن است هنگام نشستن یا ایستادن بروز کند. به‌طور مثال، در صورت وقوع سنکوپ در حالت ایستاده، فرد ممکن است به زمین بیفتد.

با این حال، پس از بازگشت جریان خون و اکسیژن به مغز، فرد به سرعت به هوشیاری خود بازمی‌گردد و اغلب نیازی به مداخله درمانی ندارد. سنکوپ‌ها را می‌توان به دو نوع خوش‌خیم و بدخیم تقسیم‌بندی کرد که بر اساس شدت و علت وقوع آن‌ها متفاوت هستند.

آشنایی با انواع سنکوپ

در حوزه پزشکی، سنکوپ به سه دسته مختلف تقسیم می‌شود:

1. سنکوپ قلبی
2. سنکوپ غیر قلبی
3. سنکوپ با علل ناشناخته

سنکوپ تنها به دلیل مشکلات قلبی رخ نمی‌دهد؛ بلکه ممکن است تحت شرایطی که قلب نقشی در آن ندارد نیز اتفاق بیفتد. به هر حال، مهم است که به محض مشاهده علائم سنکوپ، اقدامات لازم برای شناسایی و درمان علل زمینه‌ای آن انجام شود.

در اثر سنکوپ چه اتفاقی در بدن رخ می‌دهد؟

در هنگام تجربه سنکوپ قلبی، بدن قادر به تأمین خون کافی برای مغز در مدت زمان کوتاهی نیست. این وضعیت باعث می‌شود که سلول‌های مغزی فعالیت خود را متوقف کرده و فرد هوشیاری خود را از دست بدهد.

در این شرایط، مغز دیگر کنترل اعضای بدن را نداشته و عضلات بدن شل می‌شوند. اگر فرد در حین سنکوپ قلبی در وضعیت ایستاده یا نشسته باشد، تعادل خود را از دست داده و ممکن است سقوط کند. این افت ناگهانی می‌تواند منجر به آسیب‌های جسمی شود.

سنکوپ قلبی چگونه تشخیص داده می‌شوند؟

ویژگی‌های سنکوپ قلبی چیست؟

حالت سنکوپ یا غش به دلیل عدم تأمین اکسیژن کافی به مغز، ویژگی‌های خاصی دارد که بر اساس آن‌ها می‌توان نوع و علت سنکوپ را تشخیص داد. از جمله ویژگی‌های بارز سنکوپ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• در حالت سنکوپ، فرد به طور کامل هوشیاری خود را از دست می‌دهد.
• سنکوپ یک حالت موقتی و گذرا است.
• مدت زمان سنکوپ معمولاً کمتر از یک دقیقه است، ولی ممکن است بین یک تا سه دقیقه ادامه یابد و بیش از آن طول نمی‌کشد.
• رفع سنکوپ معمولاً بدون نیاز به درمان خاص و به طور خود به خودی رخ می‌دهد.

اگر فرد به مدت کوتاهی دچار از دست دادن هوشیاری شده و با علائم ذکر شده مواجه شود، این حالت به عنوان سنکوپ کامل شناخته می‌شود. همانطور که گفته شد، درمان سنکوپ اغلب به طور طبیعی و با بازگشت جریان خون به مغز انجام می‌شود. با این حال، ضروری است که فرد برای بررسی علت اصلی سنکوپ هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کند.

علت سنکوپ قلبی چیست؟

مهم‌ترین عوامل سنکوپ قلبی که ناشی از مشکلات و بیماری‌های قلبی هستند عبارتند از:

• سابقه بیماری‌های عروق کرونر
• سابقه سکته قلبی
• پیشینه آنژین صدری یا درد قفسه سینه
• وجود نارسایی قلبی
• اختلالات و بیماری‌های دریچه‌ای قلب
• آریتمی (ضربان قلب نامنظم)
• سابقه خانوادگی مرگ ناگهانی در بستگان نزدیک به علت بیماری‌های قلبی
• مشکلات مربوط به ریتم قلب (آریتمی)

در صورت بروز هر یک از این علائم، مراجعه فوری به پزشک قلب برای تشخیص و شروع درمان ضروری است.

دلایل غیرقلبی سنکوپ علاوه بر مشکلات قلبی، سنکوپ می‌تواند به دلایل غیرقلبی و تحت تأثیر وضعیت‌های عصبی و فشارهای فیزیکی بدن نیز رخ دهد. برخی از مهم‌ترین عوامل غیرقلبی که معمولاً به دلیل فشارهای عصبی ایجاد می‌شوند عبارتند از:

• اضطراب و استرس
• کم آبی بدن
• فشار روانی شدید
• درد شدید
• گرسنگی
• تنفس سریع و عمیق
• سرفه‌های شدید (مانند فشاری به سرخرگ کاروتید)
• سنکوپ پس از ادرار

علاوه بر این‌ها، مصرف الکل و دخانیات نیز می‌توانند باعث سنکوپ شوند.

سنکوپ وازوواگال سنکوپ وازوواگال نوعی سنکوپ است که به دلیل افت ناگهانی فشار خون اتفاق می‌افتد. این نوع سنکوپ اغلب به دلیل تغییرات سریع در وضعیت بدن یا استرس‌های روحی رخ می‌دهد. زمانی که فرد به طور ناگهانی از حالت نشسته یا خوابیده برمی‌خیزد، جاذبه خون را به سمت قسمت‌های پایینی بدن می‌کشاند، و قلب برای حفظ فشار خون به طور خودکار وارد عمل می‌شود که ممکن است به کاهش فشار خون منجر شود و سنکوپ وازوواگال رخ دهد. این نوع سنکوپ معمولاً خطرناک نیست، اما بهتر است از برخاستن‌های ناگهانی خودداری شود.

عوارض سنکوپ قلبی کدام است؟

سنکوپ قلبی، که به غش موقتی و ناگهانی اطلاق می‌شود، می‌تواند به دلایل مختلفی بروز کرده و با عوارض گوناگونی همراه باشد. از جمله این عوارض می‌توان به آسیب‌های جسمی ناشی از افت ناگهانی اشاره کرد که ممکن است منجر به شکستگی استخوان‌ها یا آسیب‌های سر شود. همچنین، بروز مکرر سنکوپ می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار داده و اضطراب و استرس را افزایش دهد. این وضعیت ممکن است نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری در قلب، مانند آریتمی، نارسایی قلبی یا بیماری‌های عروق کرونر باشد. علاوه بر این، سنکوپ قلبی می‌تواند باعث کاهش تمرکز و مشکلات موقتی حافظه شود. در صورت بروز علائمی همچون تپش قلب، سرگیجه یا غش‌های مکرر، لازم است به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی سنکوپ شناسایی و درمان مناسب انجام شود. تشخیص و درمان به موقع می‌تواند از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کرده و روند بهبودی را تسریع کند.