استرس و اضطراب یکی از عوامل پرخطر است که میتواند به شدت بر سلامت قلب تأثیر بگذارد. استرس زیاد برای قلب بسیار مضر است و افرادی که نتوانند بهخوبی آن را مدیریت کنند، ممکن است با مشکلاتی همچون بیماریهای قلبی، درد قفسه سینه، فشار خون بالا، ضربان قلب نامنظم و سایر مسائل مواجه شوند. بنابراین، آشنایی با تأثیرات استرس بر سلامت قلب ضروری است تا بتوانید بهطور مؤثری با آن مقابله کنید.
افرادی که درک مناسبی از تأثیرات استرس بر قلب دارند، قادر خواهند بود بهتر از آن پیشگیری کرده و از خطرات مرتبط با آن جلوگیری کنند. توجه داشته باشید که هرچه میزان استرس بیشتر باشد، مشکلات جدیتری برای قلب ایجاد میشود و احتمال بروز حملات قلبی بهویژه افزایش مییابد.
استرس چیست؟
استرس واکنش بدن به فشارها و تغییرات مختلف است که میتواند شامل فشارهای روحی، روانی و فیزیکی باشد. این وضعیت معمولاً زمانی رخ میدهد که با یک اتفاق غیرمنتظره روبرو شویم یا احساس کنیم تسلط کافی بر موقعیتی که در آن قرار داریم، نداریم. انواع مختلفی از موقعیتها و وقایع روزمره میتوانند باعث بروز استرس شوند.
هر فرد بهطور متفاوتی با استرس مواجه میشود. توانایی ما برای مقابله با استرس میتواند تحت تأثیر عواملی مانند ژنتیک، نوع موقعیت، شخصیت و شرایط اجتماعی و محیطی قرار گیرد. در مواجهه با استرس، بدن هورمونهای مربوط به استرس تولید میکند که موجب فعال شدن سیستم ایمنی و پاسخ بدن به عامل استرسزا میشود.
این فرآیند به ما کمک میکند تا سریعتر به موقعیت استرسزا واکنش نشان داده و بدن بهطور مؤثری به محرکها پاسخ دهد. هورمونهای استرس معمولاً پس از رفع موقعیت استرسزا به سرعت به حالت طبیعی باز میگردند و تأثیرات طولانیمدت ندارند.
مهم ترین تاثیر استرس بر سلامت قلب
استرس ارتباط مستقیمی با لخته شدن خون دارد و افرادی که نمیتوانند آن را بهخوبی مدیریت کنند، در مقایسه با سایرین، بیشتر در معرض خطر سکته قلبی هستند. نادیده گرفتن تأثیر استرس بر سلامت قلب میتواند باعث بروز مشکلات جدی از جمله تأثیرات منفی بر قلب بهدلیل تنشهای فیزیکی و عاطفی شود. بنابراین، ضروری است که هر اقدامی را برای کاهش استرس انجام دهید.
هر فرد ممکن است به روشهای مختلف استرس را تجربه کرده و به آن واکنش نشان دهد. شدت استرس تأثیر مستقیمی بر نوع واکنش دارد؛ هرچه استرس شدیدتر باشد، واکنشها نیز جدیتر خواهند بود. استرس شدید میتواند علاوه بر مشکلات قلبی، فشار خون را نیز افزایش داده و مشکلاتی مانند سندرم روده تحریکپذیر و آسم را به وجود آورد.
یکی از مهمترین عوارض استرس بر قلب، تپش شدید قلب است. تپش قلب در زمان استرس معمولاً با تند نفس کشیدن و تعریق همراه است. اگر قلب به مدت طولانی تحت استرس قرار گیرد، میتواند به سلامت آسیبهای جدی وارد کرده و نیاز به اکسیژن بدن را افزایش دهد.
در چنین شرایطی، قلب برای تأمین جریان خون لازم بهطور فشردهتر کار میکند و ممکن است به نارسایی قلب منجر شود. همچنین، استرس میتواند تأثیرات منفی بر دیواره قلب داشته و حتی به سکته مغزی منجر گردد.
- تپش قلب و آریتمی قلب
- افزایش مشکلات گوارشی
- افزایش فشار خون
- التهاب
- کاهش جریان خون به قلب
- دیابت نوع ۲
- بیماریهای تیروئید
- درد قفسه سینه
- اختلال تنفسی
بهترین راهها برای مدیریت استرس و کمک به سلامت قلب
ورزش
با توجه به اهمیت تأثیر استرس بر قلب، ضروری است که برای مدیریت و مقابله با آن از روشهای مختلف استفاده کنید. به همین دلیل، توجه داشته باشید که فعالیتهای جسمانی بیشتر منجر به آزاد شدن اندروفین در بدن میشود که میتواند خلق و خوی شما را بهبود بخشد.
ورزش بهطور کلی برای سلامت بدن مفید است و کمک میکند تا استرس بهطور مؤثری کاهش یابد. افرادی که بهطور منظم ورزش میکنند، میتوانند فشار خون خود را کاهش داده و عضلات قلب خود را تقویت کنند.
بنابراین، نسبت به افراد بیتحرک، افراد فعال بدن سالمتری دارند و کمتر در معرض بیماریهای قلبی قرار میگیرند. توصیه میشود که یک برنامه منظم ورزشی داشته باشید، چرا که ورزش حس و حالی تازه و خوب به بدن میبخشد و استرس را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد.
برای حفظ سلامت قلب، بهتر است ورزشی را انتخاب کنید که فشار زیادی به قلب وارد نکند. از جمله ورزشهای مفید برای قلب میتوان به پیادهروی، دویدن آرام، دوچرخهسواری، حرکات کششی، شنا، یوگا، حرکات نرمشی، طنابزنی و بدنسازی اشاره کرد.
مصرف منیزیم
افرادی که از تأثیر استرس بر سلامت قلب آگاهند، معمولاً به دنبال راهکارهایی برای کاهش آن هستند. اگر شما نیز جزو این افراد هستید، پیشنهاد میشود که مصرف منیزیم را در رژیم غذایی خود افزایش دهید، زیرا کمبود منیزیم میتواند به تپش قلب منجر شود.
منیزیم به بهبود گردش خون در بدن و عملکرد سیستم عصبی و قلب کمک میکند. برای افزایش مصرف منیزیم، میتوانید از مواد غذایی حاوی این ماده معدنی استفاده کنید. از جمله این مواد میتوان به برگ چغندر، تخمه کدو، اسفناج، آجیلها، کنجد، کره بادامزمینی، بلغور جو دوسر، موز، ماست کمچرب، آووکادو، شکلات تلخ و ماهیهای آب سرد اشاره کرد.
نوشیدن آب سرد
برای کاهش تأثیرات منفی استرس بر قلب، توصیه میشود که مصرف مایعات را افزایش داده و بدن خود را بهطور مداوم هیدراته نگه دارید. اگر بدن به میزان کافی مایعات دریافت نکند، قلب بیشتر در معرض اختلالات ضربانی قرار خواهد گرفت.
به همین دلیل، نوشیدن یک لیوان آب سرد در هنگام تپش قلب میتواند به کاهش استرس و بازگرداندن ریتم طبیعی قلب کمک کند. همچنین، پاشیدن آب سرد بر روی صورت نیز میتواند در کاهش تپش قلب مؤثر باشد. اگر تمایل به نوشیدن آب نداشته باشید، این روش نیز میتواند به شما کمک کند.
نفس عمیق
یکی از روشهای مؤثر برای کاهش تأثیر استرس بر سلامت قلب، تنفس عمیق است. این تکنیک از جمله بهترین روشها برای کاهش اضطراب و بازگرداندن ریتم طبیعی قلب به شمار میآید. تنفس عمیق به افزایش میزان اکسیژن رسانده شده به مغز کمک کرده و موجب آرامش بیشتر بدن میشود.
برای اجرای این روش، کافی است بهطور راحت روی یک صندلی نشسته و پاهای خود را بهصورت متقاطع قرار دهید. سپس، با بینی نفس عمیقی بکشید و بهآرامی از طریق دهان آن را بیرون دهید. تکرار روزانه این تمرین میتواند به پیشگیری از تپش قلب کمک کند. همچنین، انجام منظم مدیتیشن یا یوگا نیز میتواند به بهبود سلامت قلب شما کمک کند.
تقویت روحیه
بر اساس آزمایشها و تحقیقات انجامشده، افرادی که دارای روحیه شادابتری هستند، کمتر به بیماریهای قلبی مبتلا میشوند. بنابراین، توصیه میشود که هرگز رابطه بین استرس و بیماریهای قلبی را نادیده نگیرید. اگر به دنبال زندگی سالمتری هستید، ضروری است که روحیه خود را تقویت کرده و فعالیتهایی که به آنها علاقه دارید را جایگزین موارد استرسزا کنید.
افراد با نگرش مثبت و شاداب، به راحتی میتوانند سطح هورمونهای استرس را کاهش دهند و میزان تولید کلسترول خوب در بدنشان افزایش مییابد. تا حد امکان، از انزوا پرهیز کرده و اوقات فراغت خود را با اطرافیان به بهترین شکل بگذرانید.
سرفه کردن
اگر به دلیل استرس دچار تپش قلب شدید، سرفه کردن به مدت چند دقیقه میتواند به شما کمک کند تا ریتم قلبتان به حالت طبیعی بازگردد. هنگام سرفه، فشار زیادی به قفسه سینه وارد میشود که میتواند به کاهش تپش قلب کمک کند. لازم به ذکر است که این روش برای پیشگیری از تپش قلب مؤثر نیست و تنها در هنگام بروز این وضعیت میتوان از آن بهره برد.
رژیم غذایی سالم
تأثیر استرس بر سلامت قلب، مشابه فشار خون بالا، میتواند با رعایت یک رژیم غذایی مناسب به خوبی مدیریت شود. بنابراین، بهتر است به جای مصرف غذاهای پرچرب، شور و کافئیندار مانند قهوه، بیشتر از سبزیجات تازه، میوهها و غلات در برنامه غذایی خود استفاده کنید. مواد غذایی مغذی میتوانند به کاهش تپش قلب ناشی از استرس کمک کنند.
یکی از مواد مغذی و مفید که حاوی ترکیباتی مانند پتاسیم و منیزیم است، دارچین میباشد. مصرف دارچین میتواند به جلوگیری از تجمع لیپوپروتئین، بهبود جریان خون به قلب و کاهش فشار خون بالا کمک کند.
برای کاهش عوارض ناشی از استرس بر قلب، میتوانید روزانه یک قاشق چایخوری پودر دارچین را با آب گرم یا عسل مصرف کنید. این کار به پیشگیری از تپش قلب و دیگر مشکلات قلبی کمک خواهد کرد.
ترک سیگار و مواد الکلی
برای حفظ سلامت قلب، اگر سیگار میکشید یا از مواد الکلی استفاده میکنید، بهتر است به طور کامل از این عادات پرهیز کنید و حتی از مکانهایی که در آنها دود سیگار وجود دارد، دوری کنید. سیگار حاوی مواد شیمیایی مضری است که میتواند آسیبهای جدی به قلب وارد کند.
به جای نوشیدنیهای الکلی، در مواقع استرس از آبمیوههای طبیعی استفاده کنید تا سلامت قلبتان تحت تأثیر قرار نگیرد. افراد که به طور مداوم به مصرف نوشیدنیهای الکلی و دخانیات میپردازند، در مقایسه با دیگران، بیشتر در معرض خطر حملات قلبی هستند.
عدم مصرف خودسرانه دارو
تأثیر استرس بر قلب ممکن است بسیار شدید و جبرانناپذیر باشد، چرا که قلب یکی از اصلیترین اعضای بدن است و آسیب به آن میتواند تمامی جنبههای زندگی و سلامت شما را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، هنگام بروز علائم بیماریهای قلبی مانند تپش قلب، از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنید و توصیههای پزشک متخصص را رعایت کنید.
برای کنترل اضطراب، بهجای استفاده از داروهای آرامبخش، میتوانید از روشهای دیگری مانند مطالعه کتاب، پیروی از سبک زندگی سالم، حفظ وزن متعادل و انجام فعالیتهای تفریحی بهره ببرید تا خود را سرگرم کنید و استرس را کاهش دهید.
مشورت با دیگران
مشاوره با دوستان، خانواده، روانشناسان، مشاوران و همکاران میتواند به شما در کاهش استرس کمک شایانی نماید. در مواقعی که تحت فشار قرار میگیرید، بهتر است بهتنهایی اقدام نکنید و حتماً از نظر اطرافیان خود بهرهمند شوید. این افراد میتوانند شما را در پیدا کردن راهکارهای مناسب و مؤثر برای مقابله با استرس یاری کنند و راهنماییهای مفیدی ارائه دهند.
دکتر غلامحسین فاتحی از بهترین متخصصین قلب در تهران میباشد. جهت رزرو نوبت آنلاین دکتر فاتحی کلیک کنید.
جمع بندی
استرس، بهویژه وقتی که بسیار شدید باشد، میتواند منجر به بروز مشکلات جدی مانند فشارخون بالا، بیماریهای قلبی و افزایش کلسترول شود. بنابراین، نباید نسبت به تأثیر استرس بر سلامت قلب بیتفاوت باشید و باید با بهرهگیری از راهکارهای مناسب، اقدام به پیشگیری کنید.
در مواقعی که اضطرابدارید و علائم مشکوکی به همراه تپش قلب مشاهده میکنید، توصیه میشود بهطور فوری به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک با استفاده از روشهایی مانند نوار قلب، اکوکاردیوگرافی، تست استرس و سایر آزمونها، وضعیت قلب شما را بهدقت بررسی خواهد کرد.