بیماری‌های پروستات معمولاً در مردان مسن‌تر بیشتر مشاهده میشود. علائم این بیماری معمولاً به صورت مشکلاتی در ادرار ظاهر میشود که ناشی از ضعف کنترل مثانه یا جریان ضعیف ادرار به دلیل بزرگ شدن غده پروستات است. بهترین راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری، رعایت سبک زندگی سالم و انجام معاینات دوره‌ای prostate است. اگر سابقه خانوادگی بیماری‌های پروستات دارید یا بالای ۵۰ سال سن دارید، لازم است این موضوعات را جدی بگیرید. در ادامه، به بررسی علائم و روش‌های درمان بیماری‌های غده prostate در مردان خواهیم پرداخت.
در مراحل اولیه بیماری پروستات، ممکن است هیچ علائمی مشاهده نشود. به همین دلیل، حدود ۲۵ درصد از مردان بالای ۵۵ سال (و تا ۵۰ درصد در سن ۷۰ سالگی) به بیماری‌های prostate مبتلا می‌شوند.
پروستات چیست؟
پروستات غده‌ای مختص مردان است که نقش آن در تولید مایع منی و تنظیم pH آن برای افزایش احتمال بارداری اهمیت دارد. این غده در زیر مثانه و جلوی مقعد قرار دارد. هنگام انزال، پروستات باعث کاهش اسیدیته مایع منی و افزایش قلیایی بودن آن میشود تا شانس باروری تخمک بهبود یابد.
علائم بیماری های غده پروستات
در صورتی که در هنگام ادرار دچار مشکل شوید یا نیاز داشته باشید که بارها به‌ویژه در شب به دستشویی بروید، این ممکن است نشانه‌ای از بیماری غده پروستات باشد. علائم و نشانه‌های دیگر عبارتند از:
احساس عدم تخلیه کامل مثانه پس از ادرار درد یا سوزش در هنگام ادرار افزایش تمایل به ادرار کردن وجود خون در ادرار یا مایع منی درد در حین انزال درد یا احساس فشار در ناحیه کمر پایین، لگن، رکتوم یا قسمت بالایی ران‌ها چکه کردن ادرار در برخی موارد، خون در ادرار ممکن است دلایل دیگری داشته باشد. در صورت بروز این علائم، توصیه میشود حتماً به پزشک مراجعه کنید.
بزرگی پروستات چیست؟
پروستات بزرگ در مردان مسن یک مشکل رایج است، به‌طوری که تقریبا نیمی از مردان بالای ۵۰ سال به این عارضه مبتلا می‌شوند. غده پروستات در حالت طبیعی حدود ۲۰ گرم وزن دارد، اما در صورت ابتلا به این بیماری، اندازه این غده ممکن است تا ۲۰۰ گرم نیز افزایش یابد. البته میزان بزرگ شدن prostate در افراد مختلف متفاوت است و گاهی این بزرگ‌شدن در حد بسیار کوچک باقی می‌ماند.
انواع بیماری های پروستات
- التهاب prostate (پروستاتیت)
- سرطان پروستات
- بزرگ شدن پروستات
- هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات
با اینکه این بیماری‌ها علل مختلفی دارند، علائم آنها مشابه یکدیگر است. ابتلا به یکی از این بیماری‌ها خطر ابتلا به دیگری را کاهش نمی‌دهد و در برخی موارد افراد ممکن است به دو بیماری prostate دچار شوند. بنابراین، انجام آزمایشات prostate به‌طور منظم و در چارچوب معاینه سالانه بدن اهمیت ویژه‌ای دارد.
۱. پروستاتیت (التهاب پروستات)
پروستاتیت یا التهاب prostate اغلب به‌دلیل عفونت ناشی از انتقال باکتری از مجرای ادرار به پروستات ایجاد میشود. این بیماری ممکن است نوجوانان تا مردان میان‌سال (بین ۳۰ تا ۵۰ سال) را تحت تأثیر قرار دهد و از علائم آن می‌توان به مشکلات ادراری، تب و مشکلات جنسی اشاره کرد.
این بیماری به دو نوع باکتریایی و غیر باکتریایی تقسیم میشود. نوع حاد معمولاً به‌طور ناگهانی بروز می‌کند و به‌سرعت درمان میشود، در حالی‌که نوع مزمن کندتر گسترش می‌یابد و ممکن است چندین سال طول بکشد.
درمان پروستاتیت با استفاده از داروهای مسکن مانند پاراستامول یا ایبوپروفن و داروهایی مانند آلفا بلوکر برای بهبود مشکلات ادراری انجام میشود.
۲. بزرگ شدن پروستات (Enlarged Prostate)
افزایش حجم پروستات، چه به‌صورت خوش‌خیم و چه بدخیم، یکی از مشکلات رایج در مردان مسن است. prostate بزرگ شده می‌تواند به دو نوع خوش‌خیم (هیپرپلازی prostate ) یا بدخیم (سرطان پروستات) تقسیم شود. هیپرپلازی پروستات یک وضعیت خوش‌خیم است که خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی‌دهد.
آزمایش‌های دوره‌ای prostate در صورت بروز علائمی مانند ادرار قطره‌قطره یا بی‌اختیاری کمک‌کننده است.
عوامل مختلف از جمله تغییرات سطح هورمون تستوسترون و افزایش سن ممکن است باعث بروز این مشکل شوند.
۳. هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH)
BPH یک بیماری شایع در مردان بالای ۵۰ سال است که معمولاً تحت تأثیر سن و سابقه خانوادگی قرار دارد. این بیماری موجب تنگ شدن مجرای ادرار و فشار بر پایه مثانه میشود که می‌تواند به انسداد جریان ادرار منجر شود.
اگر درمان صورت نگیرد، می‌تواند باعث احتباس حاد ادرار شده که بسیار دردناک است.
روش‌های درمانی شامل دارو، جراحی، بخارآب درمانی، آلفا بلوکرها و داروهای گیاهی هستند.
۴. سرطان پروستات
سرطان پروستات، دومین سرطان شایع در مردان پس از سرطان پوست است، اما آمار مرگ‌ومیر آن نسبتاً پایین است. با این حال، مراقبت‌های پزشکی برای آن ضروری است. سرطان prostate عمدتاً در سنین بالا بروز می‌کند، ولی نژاد و ژنتیک نیز می‌توانند در آن نقش داشته باشند.
در مراحل ابتدایی، سرطان تنها در prostate محدود میشود، اما با پیشرفت بیماری، سلول‌های سرطانی وارد سیستم عروقی و لنفاوی شده و به دیگر نقاط بدن، به‌ویژه استخوان‌ها، گسترش می‌یابند.
روش‌های درمان شامل پرتودرمانی داخلی، هورمون درمانی، جراحی پروستات و دارودرمانی هستند.
تشخیص بیماری غده پروستات
روش‌های مختلفی برای تشخیص بیماری‌های پروستات وجود دارد:
- غربالگری سرطان: انجمن سرطان آمریکا توصیه می‌کند که مردان قبل از تصمیم‌گیری درباره انجام آزمایش، با پزشک خود در مورد مزایا، خطرات و محدودیت‌های غربالگری سرطان پروستات مشورت کنند. معمولاً مردان بالای ۴۰ سال باید آزمایش‌های غربالگری را انجام دهند.
- معاینه رکتوم دیجیتال (DRE): در این روش، پزشک با استفاده از انگشت خود که دستکش پوشیده است، به معاینه راست‌روده پرداخته و اندازه prostateرا بررسی می‌کند.
- آزمایش خون برای آنتی‌ژن اختصاصی prostate (PSA): این آزمایش به بررسی تغییرات در سطح آنتی‌ژن اختصاصی پروستات موجود در خون می‌پردازد که می‌تواند نشانه‌ای از بیماری باشد.
- آزمایش ادرار میانی (MSU): این آزمایش به بررسی عفونت یا خون در ادرار پرداخته و اطلاعات مهمی ارائه می‌دهد.
- اسکن اولتراسوند و آزمایش‌های جریان ادرار: این روش‌ها به بررسی عملکرد prostate و جریان ادرار کمک می‌کنند، و در برخی موارد، ممکن است نیاز به نمونه‌برداری یا بیوپسی از این بیماری باشد.
درمان پروستات بزرگ شده
درمان بیماری پروستات بسته به ویژگی‌های خاص بیماری و وضعیت فرد بیمار متغیر است. پزشک متخصص سرطان پروستات بر اساس سن بیمار و علائم بیماری، مناسب‌ترین درمان را تجویز خواهد کرد. به طور کلی، prostate بزرگ از طریق جراحی، درمان‌های سرپایی در مطب یا مصرف دارو قابل درمان است.
اگر به دنبال اطلاعاتی در خصوص درمان پروستات بزرگ شده یا روش‌های کوچک کردن آن هستید، ادامه مطلب را مطالعه کنید.
جراحی جراحی به عنوان یکی از مؤثرترین روش‌های درمان prostateبزرگ شناخته میشود، اما همیشه بهترین انتخاب نیست. پزشک ابتدا در صورتی که نیاز به درمان فوری نباشد، از روش‌های کمتر تهاجمی استفاده می‌کند. با این حال، در بیمارانی که سن بالایی دارند و از افراد مسن به شمار می‌روند، ممکن است نتوان از درمان‌های زمان‌بر استفاده کرد. در این مواقع، پزشک تصمیم می‌گیرد با استفاده از جراحی، درمان سریع prostateبزرگ را انجام دهد.
جراحی پروستات مانند سایر جراحی‌ها دارای دوره نقاهت و عوارض خاص خود است. بی‌اختیاری ادرار و مشکلات مربوط به نعوظ، از جمله عوارض موقتی جراحی prostate محسوب می‌شوند.
درمان سرپایی در مطب اگر بیمار دچار علائم ناراحت‌کننده یا درد باشد، پزشک می‌تواند با استفاده از روش‌های درمانی خاص در مطب به درمان بپردازد. این روش‌ها نسبت به جراحی عوارض کمتری دارند و در برخی موارد پزشک درمان‌های سرپایی را به جراحی ترجیح می‌دهد.
یکی از این روش‌ها، ترموتراپی با پرتو (TUMT) است. در این روش، پزشک با استفاده از دستگاه مایکروویو مخصوص، گرمای کنترل‌شده را به نواحی مورد نظر از بدن وارد می‌کند. گرما به کاهش انسداد مجاری ادرار و مشکلات ادراری کمک می‌کند.
این درمان ممکن است چندین بار توسط پزشک تکرار شود تا علائم بیماری به‌طور کامل کاهش یابند. درمان TUMT در مطب انجام میشود و نیاز به بی‌حسی موضعی دارد.
درمان دارویی درمان دارویی نیز برای درمان پروستات بزرگ استفاده میشود. داروهای مسدودکننده آلفا (آلفا بلاکرها) در این موارد مؤثر هستند و پزشک می‌تواند در شرایطی که بیماری شدید نباشد، این داروها را تجویز کند. کپسول‌های آلفا بلاکر با شل کردن مجاری ادراری و کاهش فشار prostate ، علائم بیماری را کاهش می‌دهند.
در اینجا به چند داروی آلفا بلاکر برای درمان پروستات بزرگ اشاره می‌کنیم:
- ترازوسین
- پرازوسین
- دوکسازوزین
- آلفوسازین
