عفونت قلبی چیست و چگونه تشخیص و درمان داده می‌شود؟

عفونت قلبی، که به عنوان اندوکاردیت شناخته می‌شود، هنگامی رخ می‌دهد که باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها به دریچه‌ها یا لایه‌های داخلی قلب حمله می‌کنند. این عفونت می‌تواند منجر به التهاب، زخم و آسیب‌های قابل توجهی به دریچه‌های قلبی شود.

این بیماری یک وضعیت بسیار خطرناک و جدی است که می‌تواند تهدیدی برای زندگی بیماران به شمار رود.

عفونت قلب چیست؟

باکتری‌ها جزء جدایی‌ناپذیر اکوسیستم بدن ما به شمار می‌آیند و در نقاط مختلفی از آن زندگی می‌کنند، از جمله برخی نواحی بدن انسان. در صورت وجود مشکلات قلبی، باکتری‌های موجود در جریان خون می‌توانند به بافت‌های آسیب‌دیده متصل شده و منجر به عفونتی به نام عفونت قلبی شوند. در حقیقت، عوامل متعددی می‌توانند سبب بروز این عفونت شوند، اما شایع‌ترین عامل آن باکتری‌ها هستند.

عفونت قلب ممکن است در نواحی مختلفی از قلب بروز کند. یکی از انواع خطرناک این عفونت، اندوکاردیت است. اگر میکروب‌ها یا باکتری‌ها از نواحی دیگر بدن، مانند دهان، به جریان خون وارد شوند و به پوشش داخلی قلب بچسبند، ممکن است اندوکاردیت ایجاد کنند.

در صورتی که این عفونت با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها یا جراحی درمان نشود، می‌تواند منجر به آسیب‌های دائمی و حتی تهدیدی برای زندگی فرد شود. تشخیص به موقع و درمان سریع، بهترین راه برای جلوگیری از پیشرفت این بیماری است.

التهاب دور قلب چیست؟

پریکارد، غشای نازکی است که قلب را در بر می‌گیرد. زمانی که این غشا دچار التهاب می‌شود، ممکن است درد در ناحیه قفسه سینه ایجاد کند که با تنفس یا دراز کشیدن تشدید می‌شود. دیگر علائم شامل تب، خستگی و تنگی نفس نیز دیده می‌شود. برای درمان علائم heart-infection در بزرگسالان و کودکان، معمولاً داروهایی تجویز می‌شود که به کاهش التهاب و مدیریت این علائم کمک می‌کنند.

انواع عفونت قلبی

به طور کلی، سه نوع اصلی عفونت قلبی وجود دارد که می‌توانند لایه‌های داخلی قلب را تحت تأثیر قرار دهند. این انواع عفونت قلب شامل موارد زیر هستند:

عفونت پریکاردیت (Pericarditis):

این نوع عفونت قلبی، التهاب غشای نازکی است که سطح خارجی قلب را می‌پوشاند. عفونت پریکاردیت معمولاً به طور ناگهانی ظاهر می‌شود و در بیشتر موارد، خفیف بوده و مدت زیادی طول نمی‌کشد. در بسیاری از موارد، این بیماری به طور طبیعی بهبود می‌یابد، اما اگر وضعیت وخیم‌تر شود، ممکن است نیاز به درمان‌های دارویی و حتی جراحی داشته باشد.

 علت ابتلا به عفونت پریکاردیت

• عفونت ویروسی: ویروس‌های مربوط به دستگاه تنفسی یا گوارش می‌توانند منجر به بروز پریکاردیت ویروسی شوند.
• عفونت باکتریایی: برخی از عفونت‌های باکتریایی، مانند سل، در کشورهای در حال توسعه رایج هستند و می‌توانند عامل ایجاد پریکاردیت شوند.
• بیماری‌های خودایمنی: بیماری‌هایی نظیر لوپوس، آرتریت روماتوئید و اسکلرودرمی می‌توانند به عنوان دلایل بروز پریکاردیت شناخته شوند.
• عفونت قارچی: در این نوع عفونت، قارچ‌ها به پوشش بیرونی قلب (پریکارد) نفوذ کرده و موجب التهاب و آسیب به این ناحیه می‌شوند.
• عفونت انگلی: عفونت انگلی به معنای ورود انگل‌ها به پریکارد است. در این حالت، انگل‌ها به این لایه نفوذ کرده و باعث التهاب و آسیب به آن می‌شوند.

عفونت اندوکاردیت (Endocarditis):

عفونت لایه داخلی دریچه‌های قلب که به عنوان اندوکاردیت باکتریایی یا اندوکاردیت عفونی شناخته می‌شود، نیاز به درمان فوری دارد؛ زیرا می‌تواند به قلب آسیب رسانده و حتی خطر مرگ را به همراه داشته باشد. بیشتر افرادی که به این نوع عفونت دچار می‌شوند، معمولاً به بیماری‌های دریچه قلب مبتلا هستند یا دریچه‌های قلب آن‌ها آسیب دیده است.

عفونت میوکاردیت (Myocarditis):

التهاب لایه میانی قلب، که به آن میوکاردیت گفته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که عفونت ویروسی یا واکنش خودایمنی باعث آسیب و التهاب عضلات قلب شود. این بیماری می‌تواند به طور کلی افراد سالم را تحت تأثیر قرار دهد و شدت اثرات آن از بهبودی سریع تا نارسایی قلبی متغیر است.

علت ابتلا به عفونت میوکاردیت

• عفونت‌های ویروسی: عفونت‌هایی مانند SARS-CoV-2 که موجب ابتلا به کووید-19 می‌شوند، ویروس کوکساکی که روده‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و هپاتیت C، همگی می‌توانند عواملی برای بروز عفونت ویروسی قلب باشند.
• عفونت‌های باکتریایی: عفونت‌هایی نظیر استرپتوکوک، استافیلوکوک، باکتری‌های منتقل‌شده از کنه و سل نیز می‌توانند به عنوان دلایل بروز میوکاردیت قلب شناخته شوند.
• بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید: در این نوع بیماری‌ها، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های قلب حمله کرده و موجب التهاب و آسیب به میوکارد (عضله قلب) می‌شود.

علائم عفونت قلبی یا نشانه های عفونت قلب چیست؟

heart-infection می‌تواند به آرامی یا به‌طور ناگهانی بروز کند، بسته به نوع میکروب‌هایی که عامل عفونت هستند و وجود مشکلات قلبی زمینه‌ای. نشانه‌های ناراحتی قلبی ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.

از آنجا که اندوکاردیت یکی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین انواع عفونت قلب محسوب می‌شود، در اینجا بیشتر بر روی این نوع عفونت تمرکز خواهیم کرد. علائم و نشانه‌های رایج اندوکاردیت شامل موارد زیر است:

• درد در مفاصل و عضلات
• درد قفسه سینه هنگام تنفس
• احساس خستگی
• علائم مشابه آنفولانزا، مانند تب و لرز
• عرق کردن شبانه
• تپش قلب ناگهانی
• تنگی نفس
• تورم در پاها یا ناحیه شکم
• تغییرات جدید یا متفاوت در سوفل قلبی (صدایی که از جریان خون در قلب ناشی می‌شود)

علائم و نشانه‌های کمتر شایع عفونت قلب ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• کاهش وزن بدون دلیل مشخص
• وجود خون در ادرار که ممکن است قابل مشاهده باشد یا در بررسی زیر میکروسکوپ تشخیص داده شود
• حساسیت در طحال، که زیر قفسه سینه سمت چپ قرار دارد و نقشی در مبارزه با عفونت دارد
• لکه‌های قرمز در کف دست یا پا
• دانه‌ها یا خطوط قرمز یا تیره‌تر زیر ناخن‌ها
• لکه‌های حساس و قرمز زیر پوست انگشتان دست یا پا (گره‌های اوسلر)
• لکه‌های کوچک بنفش یا قرمز به نام پتشی روی پوست، در سفیدی چشم یا داخل دهان.

مقاله پیشنهادی: روماتیسم قلبی چیست؟ علائم، عوارض و راههای درمان

علل عفونت قلبی

علت‌های بروز عفونت قلب در کودکان و بزرگسالان بسته به نوع این عارضه متفاوت است. شایع‌ترین عواملی که می‌توانند منجر به heart-infection شوند، عبارتند از:

علت‌های ابتلا به عفونت اندوکاردیت

• بهداشت ضعیف دهان و دندان: در صورتی که لثه‌ها دچار خونریزی باشند یا زخم‌های باز در دهان وجود داشته باشد، احتمال ورود باکتری‌های عفونی افزایش می‌یابد.
• استفاده از سوزن آلوده: افرادی که از مواد مخدر تزریقی با سوزن‌های آلوده استفاده می‌کنند، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارند.
• جراحی‌های دندانپزشکی: در طول جراحی‌های دندان، اگر لثه‌ها بریده شوند، باکتری‌های عفونی ممکن است وارد جریان خون شده و خطر heart-infection را به همراه داشته باشند.
• کاتترها: زمانی که لوله‌های کاتتر برای آنژیوگرافی یا جراحی‌های کم‌تهاجمی قلب به بدن وارد می‌شوند، احتمال ورود باکتری‌ها یا ویروس‌ها وجود دارد. این موضوع می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

عفونت قلبی چگونه تشخیص داده می‌ شود؟ (تشخیص عفونت قلب)

تشخیص عفونت قلبی به عهده متخصص قلب و عروق است. در ابتدا، پزشک از شما درباره سوابق پزشکی و علائم و نشانه‌هایی که تجربه می‌کنید، سوال می‌کند. سپس با استفاده از گوشی پزشکی، به صدای ضربان قلب شما گوش می‌دهد تا بررسی کند آیا سوفل قلبی وجود دارد یا خیر. برای اطمینان بیشتر از وضعیت heart-infection، پزشک ممکن است از روش‌های تشخیصی زیر استفاده کند:

آزمایش خون:

در این آزمایش، نمونه‌هایی از خون شما گرفته می‌شود تا سطوح پروتئین‌های التهابی مورد بررسی قرار گیرد. افزایش این پروتئین‌ها می‌تواند نشانه‌ای از وجود heart-infection باشد. همچنین، ممکن است تعداد گلبول‌های سفید خون نیز افزایش یافته باشد که نشان‌دهنده وجود عفونت است.

کاتتریزاسیون قلب:

برای ارزیابی دقیق‌تر وضعیت عفونت قلب، پزشک ممکن است از کاتتریزاسیون قلب استفاده کند. در این روش، متخصص قلب با کمک یک لوله کاتتر، قسمتی از بافت داخلی قلب را به عنوان نمونه برداشت کرده و آن را برای بررسی عفونت یا التهاب خارج می‌کند. این عمل جراحی کوتاه به پزشک کمک می‌کند تا به درستی تشخیص دهد.

سی تی اسکن یا MRI:

متخصص قلب شما می‌تواند با استفاده از سی تی اسکن (CT Scan) یا ام آر آی (MRI)، تصاویر دقیقی از قلب شما تهیه کند تا التهاب یا تغییر ضخامت عضلات قلبی را مورد بررسی قرار دهد.

اسکن قفسه سینه با اشعه ایکس:

پزشک شما می‌تواند با استفاده از تصویربرداری با اشعه ایکس، تغییرات شکل، اندازه و ابعاد قلب را به دقت تشخیص دهد. در صورت وجود عفونت در قلب، ممکن است مایع و تورم در آن جمع شود و این امر می‌تواند به بزرگ‌تر شدن اندازه قلب منجر گردد که در این نوع تصویربرداری به وضوح قابل مشاهده است.

درمان عفونت قلب

بسیاری از افرادی که به اندوکاردیت مبتلا هستند، با استفاده از آنتی‌بیوتیک به طور مؤثر درمان می‌شوند. در برخی موارد، برای ترمیم یا تعویض دریچه‌های آسیب‌دیده قلب و از بین بردن آثار عفونت، جراحی ضروری است.

۱. دارو درمانی و آنتی‌بیوتیک برای عفونت قلب

نوع دارویی که برای درمان عفونت قلبی تجویز می‌شود، به عامل ایجادکننده عفونت بستگی دارد. برای درمان اندوکاردیت ناشی از باکتری، دوزهای بالای آنتی‌بیوتیک‌های وریدی (IV) استفاده می‌شود. معمولاً افرادی که این نوع درمان را دریافت می‌کنند، باید یک هفته یا بیشتر در بیمارستان بمانند تا پزشک بررسی کند که آیا درمان مؤثر است یا خیر.

پس از کاهش تب و بهبودی علائم شدید، ممکن است شما بتوانید بیمارستان را ترک کرده و درمان با آنتی‌بیوتیک‌های وریدی را در منزل یا در مطب پزشک ادامه دهید. برای رفع عفونت معمولاً چند هفته مصرف آنتی‌بیوتیک نیاز است.

اگر heart-infection ناشی از یک عفونت قارچی باشد، پزشک داروهای ضدقارچ تجویز می‌کند. برخی از بیماران ممکن است نیاز به مصرف داروهای ضدقارچ به مدت طولانی برای جلوگیری از عود اندوکاردیت داشته باشند. همچنین باید به عوارض جانبی آنتی‌بیوتیک‌ها توجه داشت.

۲. عمل جراحی عفونت قلبی و پیوند قلب

جراحی دریچه قلب ممکن است برای درمان عفونت‌های مزمن یا جایگزینی دریچه آسیب‌دیده ضروری باشد. در مواردی که اندوکاردیت ناشی از عفونت قارچی باشد، نیز ممکن است نیاز به جراحی وجود داشته باشد.

بسته به شرایط بیمار، پزشک ممکن است تعمیر دریچه آسیب‌دیده یا جایگزینی آن با دریچه مصنوعی از بافت‌های قلبی گاو، خوک یا انسان (دریچه بیولوژیکی) یا مواد مصنوعی (دریچه مکانیکی) را پیشنهاد کند. عمل پیوند قلب معمولاً بین ۴ تا ۱۰ ساعت طول می‌کشد.

۳. دمنوش‌های گیاهی برای عفونت قلبی مفید هستند؟

تحقیقات خاصی درباره تأثیر دمنوش‌های ضدویروس بر heart-infection انجام نشده است. با این حال، برخی متخصصان طب سنتی معتقدند که داروهای گیاهی و دمنوش‌ها می‌توانند در بهبود علائم این بیماری مؤثر باشند. از جمله این داروها می‌توان به:

• اسانس نعناع: استفاده از نعناع فلفلی بر روی نواحی آسیب‌دیده مانند پاها و دست‌ها می‌تواند به کاهش تورم و درد کمک کند و به بهبود گردش خون و کاهش تنش عضلانی منجر شود.
• روغن اسطوخودوس: این روغن برای کاهش علائمی مانند تنش عضلانی و مشکلات خواب مرتبط با عفونت قلب مفید است.

۴. درمان خانگی عفونت قلب

شرایطی نظیر لکه‌های روی قلب بزرگسالان یا عفونت قلب ناشی از کرونا مانند اندوکاردیت نیاز به مراقبت فوری پزشکی و بستری شدن در بیمارستان دارد. به طور کلی، درمان خانگی برای عفونت‌های قلبی توصیه نمی‌شود.