عمل بسته قلب به عنوان یکی از روش‌های جراحی کمتهاجمی برای برخی از بیماران قلبی مورد پیشنهاد قرار می‌گیرد. در این نوع جراحی، نیازی به استفاده از دستگاه بای‌پس قلبی ریوی نمی‌باشد و زمان بهبودی پس از آن کاهش می‌یابد. اگر پزشک این نوع جراحی را برای شما تجویز کرده است، در این مطلب با ما همراه باشید تا بدانید جراحی بسته قلب دقیقاً چه معنایی دارد، چه افرادی باید این جراحی را انجام دهند، مراحل انجام جراحی چگونه است، و چه نکاتی قبل و بعد از عمل باید مدنظر قرار گیرد؟ همچنین، عوارض و خطرات احتمالی این جراحی چیست و تفاوت آن با عمل قلب باز کدام است؟
اگر با مشکلات قلبی مواجه هستید یا علائم مشکوکی مشاهده می‌کنید، ضروری است که برای انجام آزمایش‌های لازم و بررسی روش‌های درمانی، به یک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. شما میتوانید از طریق سایت نفیس کلینیک با برترین متخصصان در این حوزه ارتباط برقرار کنید.
عمل بسته قلب چیست؟
برای درمان نقایص و بیماری‌های قلبی، گاهی جراحی ضروری است. در اغلب موارد، نقایص عمده با استفاده از عمل قلب باز بهبود می‌یابند، در حالی که نقایص جزئی می‌توانند با جراحی قلب بسته درمان شوند. در این نوع جراحی، نیازی به استفاده از دستگاه بای‌پس قلبی ریوی نمی‌باشد و ضربان قلب به حالت توقف نمی‌رود. در جراحی قلب باز، دستگاه بای‌پس قلبی ریوی به جای قلب وظیفه خون‌رسانی به اندام‌ها و بافت‌ها را انجام می‌دهد.
عمل جراحی قلب بسته به‌طور کلی با عوارض کمتری نسبت به عمل قلب باز همراه است و دوره نقاهت کوتاهتری دارد. با این حال، این جراحی معمولاً به عنوان یک روش موقتی برای تسکین مشکلات قلبی در نظر گرفته میشود و درمان قطعی بیماری قلبی به شمار نمی‌آید. در برخی موارد، بیمار ممکن است به چندین عمل جراحی نیاز داشته باشد، و در این موقعیت، جراحی قلب بسته ممکن است به‌عنوان مرحله اولیه برای ترمیم نقص‌ها انجام شود.
اصطلاحات “جراحی قلب باز” و “جراحی قلب بسته” به دهه‌های 1940 و 1950 بازمی‌گردد، زمانی که نخستین عمل‌های قلبی آغاز شد. این جراحی‌ها عمدتاً برای درمان اختلالات مادرزادی قلب استفاده می‌شدند. در جراحی‌های اولیه، برای باز کردن قلب، از دستگاه بای‌پس قلبی ریوی بهره‌برداری می‌شد. با معرفی تکنیک جراحی قلب بسته، دیگر نیازی به استفاده از دستگاه بای‌پس قلبی ریوی در این روش نبود.
در عمل بسته قلب نیازی به قراردادن دستگاه بای پس قلبی ریوی نیست و ضربان قلب متوقف نمی‌شود.
چه زمانی عمل بسته قلب انجام می شود؟
در جراحی قلب بسته، عملیات بر روی ساختارهای خارجی قلب صورت می‌گیرد و نیازی به توقف ضربان قلب وجود ندارد. در این روش، عملکرد قلب به حالت عادی خود ادامه می‌یابد. جراحی معمولاً بر روی رگ‌های خونی که از قلب خارج می‌شوند، از جمله آئورت و شریان‌های ریوی، انجام میشود. این روش می‌تواند در انواع مختلف جراحی‌ها به کار رود، از جمله:
ترمیم تنگی آئورت (کوآرکتاسیون آئورت)
بستن مجرای بوتالوس
تقسیم حلقه عروقی
بستن یا تقسیم مجرای شریانی باز
ترمیم مشکلات شریان ریوی
ترمیم یا تعویض دریچه میترال
ترمیم یا تعویض دریچه آئورت
پیوند عروق کرونر
ترمیم نقص سپتوم دهلیزی
ترمیم یا تعویض دریچه سه لتی
درمان فیبریلاسیون دهلیزی
در برخی موارد، این جراحی به‌عنوان یک روش موقتی برای تسکین علائم بیماری قلبی انجام میشود و ممکن است تاثیری در درمان قطعی بیماری نداشته باشد. این روش به‌ویژه در کودکان خردسالی که دچار نقایص قلبی هستند و نیاز به جراحی‌های چندمرحله‌ای دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. جراحی قلب بسته به طور موقت علائم بیماری را بهبود می‌بخشد، اما برای انجام جراحی‌های اصلی، لازم است که کودک بزرگ‌تر شود.
عمل بسته قلب چگونه انجام می شود؟
عمل قلب بسته نیز مانند عمل قلب باز نیازمند بیهوشی است. در این جراحی، معمولاً یک برش توراکوتومی ایجاد میشود که از کنار دنده‌ها و از سمت پهلو انجام می‌گیرد. در برخی موارد، جراح ممکن است برش استرنوتومی را مناسب‌تر بداند که در این حالت برش از قسمت جلوی قفسه سینه ایجاد میشود. برش توراکوتومی به دلیل دسترسی به قفسه سینه از ناحیه‌ای که اعصاب و عضلات بیشتری وجود دارد، ممکن است باعث تحریک اعصاب و ایجاد درد بیشتر شود. بنابراین، این نوع برش نسبت به برش استرنوتومی درد بیشتری را به همراه دارد. در صورت انجام این جراحی روی نوزادان، پزشک معمولاً پس از عمل، داروهایی مانند ایبوپروفن و تیلنول را تجویز میکند.
مراحل جراحی قلب بسته
تزریق مواد بیهوشی: جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام میشود.
ایجاد برش یا سوراخ: جراح برشی یا سوراخی در قفسه سینه یا کنار دنده‌ها ایجاد میکند تا به قلب دسترسی پیدا کند.
اجرای جراحی اصلاحی یا ترمیمی: با توجه به نوع نقص قلبی، جراحی لازم انجام میشود.
بستن برش یا سوراخ: پس از اتمام عمل، برش یا سوراخ ایجاد شده در قفسه سینه بسته میشود.
نکات مهم قبل از عمل بسته قلب
پیش از انجام عمل قلب بسته، مشابه سایر جراحی‌های قلب، لازم است که به متخصص قلب مراجعه کنید تا معاینات و آزمایش‌های کامل صورت گیرد. توصیه میشود که حداقل یک ماه قبل از عمل سیگار و الکل را ترک کنید تا فرایند بهبودی سریعتر پیش برود.
به احتمال زیاد، پزشک یک هفته پیش از عمل، آزمایش خون و رادیوگرافی قفسه سینه را تجویز خواهد کرد. در صورتی که دارو، مکمل یا داروهای گیاهی مصرف می‌کنید، حتماً باید پزشک را از این موضوع مطلع سازید. ممکن است نیاز باشد برخی از این داروها را حداقل پنج روز قبل از جراحی متوقف کنید. درباره مصرف آسپرین نیز با پزشک مشورت کنید، زیرا ممکن است توصیه شود که این دارو را تا روز جراحی ادامه دهید.
مراقبت های بعد از عمل بسته قلب
در جراحی‌هایی که نیاز به دستگاه بای پس قلبی ریوی ندارند، زمان بهبودی معمولاً کوتاه‌تر است و مدت بستری در بیمارستان نیز کاهش می‌یابد. مدت زمان بهبودی به وضعیت عمومی بیمار و عوارض جانبی پس از عمل بستگی دارد، اما به طور معمول دوره نقاهت بین ۶ تا ۸ هفته است.
تغذیه یکی از جنبه‌های حیاتی مراقبت‌های پس از عمل قلب بسته است. در ابتدا، تغذیه به‌صورت داخل وریدی انجام میشود که شامل تمامی قندها، پروتئین‌ها و چربی‌های مورد نیاز بیمار است. اگر جراحی برای نوزاد انجام شود، ممکن است دوره بهبودی طولانی‌تر باشد و تغذیه از طریق دهان به تأخیر بیفتد. در برخی موارد، لوله تغذیه از طریق دهان یا بینی به معده وارد میشود تا بیمار کالری کافی دریافت کند.
در زمان ترخیص از بیمارستان، پزشک داروهایی تجویز خواهد کرد. معمولاً داروهای دیورتیک و داروهای قلبی تجویز می‌شوند و دوز مصرفی آنها باید توسط پزشک تعیین شود. معمولاً بیمار باید به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز این داروها را پس از ترخیص مصرف کند.
در دو هفته اول پس از عمل، باید زخم قفسه سینه را تمیز و خشک نگه دارید و از لمس آن با دست‌های آلوده خودداری کنید. فعالیتهای سنگین را انجام ندهید تا زخم به طور کامل بهبود یابد. پس از جراحی، نوزادان معمولاً یک یا دو روز از طریق روده تغذیه می‌شوند. برای کودکان بزرگ‌تر، تغذیه به‌صورت داخل وریدی (IV) ادامه می‌یابد.
در جراحی قلب بسته، برش‌های کوچکی روی قفسه سینه ایجاد شده و جراح از طریق فضای بین دنده‌ها به قلب دسترسی پیدا میکند. مزایای اصلی این روش کمتهاجمی شامل موارد زیر است:
عدم نیاز به برش استخوان قفسه سینه
بهبود سریعتر بیمار
درد کمتر نسبت به روش‌های دیگر
کاهش عوارض جانبی
کاهش میزان خون از دست رفته
کاهش جای زخم بر روی قفسه سینه
مدت زمان کوتاه‌تر بستری در بیمارستان
عوارض و خطرات عمل بسته قلب
تمامی روش‌های جراحی قلب می‌توانند با عوارض و خطراتی همراه باشند. از جمله مهم‌ترین عوارض ناشی از جراحی بسته قلب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
خونریزی
لخته‌شدن خون
عفونت در محل برش
حمله قلبی
سکته مغزی
مرگ (بسیار نادر)
تفاوت عمل بسته قلب با عمل قلب باز چیست؟
در جراحی قلب بسته، نیازی به استفاده از دستگاه بای پس قلبی ریوی و توقف ضربان قلب نیست. در این روش، قلب به طور مستقیم باز نمی‌شود و جراحی به صورت کم تهاجمی انجام میشود. در مقایسه، در جراحی قلب باز، لازم است که قفسه سینه به طور کامل باز شود تا جراح به قلب دسترسی پیدا کند. در عمل قلب باز، بیشتر بر روی ساختار داخلی قلب تمرکز میشود، در حالی که در جراحی بسته، تمرکز بر روی ساختارهای بیرونی قلب و رگ‌های متصل به آن است.
در روش جراحی بسته، معمولاً برش‌ها در پهلو و کنار قفسه سینه ایجاد می‌شوند؛ در حالی که در جراحی قلب باز، برش در مرکز قفسه سینه انجام میشود. یکی از تفاوت‌های کلیدی این دو روش برای بیماران، مدت‌زمان بهبودی و ترخیص از بیمارستان است. در جراحی بسته، بیماران معمولاً زودتر بهبود می‌یابند و در عرض چند روز از بیمارستان مرخص می‌شوند.
این جراحی معمولاً بین ۳.۵ تا ۴ ساعت به طول میانجامد، اما حدود ۲۰٪ از موارد ممکن است زمان بیشتری یا کمتری نیاز داشته باشند.
آیا عمل بسته قلب دوره نقاهت و درد کمتری دارد؟
جراحی قلب بسته به عنوان یک روش کمتهاجمی، دوره بهبودی کوتاهتری نسبت به عمل قلب باز دارد. به همین دلیل، شما میتوانید سریعتر به فعالیتهای روزمره خود بازگردید. ناحیه برش در این روش (پهلو و کنار قفسه سینه) شامل تعداد زیادی عصب است و ممکن است بعد از عمل، درد در این منطقه احساس شود.
چه مدت بعد از عمل بسته قلب می توانم رانندگی کنم؟
پیشنهاد میشود پس از عمل بسته قلب، برای رانندگی حدود ۴ تا ۶ هفته صبر کنید. علاوه بر دوره بهبودی، لازم است به این نکته توجه داشته باشید که برخی از داروهای تجویز شده ممکن است باعث کاهش سرعت واکنشهای شما شوند.
هزینه عمل بسته قلب چقدر است؟
عمل بسته قلب به عنوان یک روش کمتهاجمی، هزینه کمتری نسبت به عمل قلب باز دارد. با این حال، نمیتوان هزینه دقیق آن را مشخص کرد. مبلغ جراحی به عوامل مختلفی از جمله نوع مشکل قلبی، پیچیدگی عمل، تجربه و مهارت جراح، و نوع بیمارستان بستگی دارد. در صورتی که تحت پوشش بیمه باشید، بخشی از هزینههای جراحی کاهش خواهد یافت.
