سوزاندن رگ‌های اضافی قلبی، که به آن ابلیشن قلبی نیز گفته می‌شود، یکی از روش‌های کم‌تهاجمی و مؤثر برای درمان اختلالات قلبی است. آریتمی، که یکی از شایع‌ترین اختلالات قلبی به شمار میرود، میتواند به سلامت و کیفیت زندگی بیماران آسیب بزند.
ابلیشن قلبی یک روش مدرن و کم‌تهاجمی است که در آن با استفاده از کاتتر و انرژی‌هایی مانند رادیوفرکانس، نواحی از بافت قلب که باعث ایجاد آریتمی میشوند، تخریب میشوند. امروزه این روش به عنوان یکی از گزینه‌های اولیه درمانی برای انواع مختلف آریتمیها به جای درمان‌های دارویی استفاده می‌شود. ابلیشن قلبی موفقیت بالایی در رفع آریتمیها دارد و میتواند به افزایش امید به زندگی و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به آریتمی قلبی کمک کند. در این مقاله، به بررسی فرآیند سوزاندن رگ‌های اضافی قلبی خواهیم پرداخت.
عمل سوزاندن رگ قلب (ابلیشن قلب) چیست؟
سوزاندن رگ‌های قلبی، که برای درمان ریتم نامنظم یا غیرطبیعی قلب انجام می‌شود، یکی از روش‌های مؤثر برای مدیریت آریتمی است. آریتمی میتواند باعث احساس بال‌زدن در قفسه سینه شود. پزشک قلب و عروق ممکن است داروهایی را برای درمان این وضعیت تجویز کند، اما در صورتی که داروها مؤثر نباشند، ابلیشن قلبی به عنوان گزینه‌ای مناسب مطرح می‌شود. این روش میتواند به صورت کم‌تهاجمی یا از طریق عمل قلب باز انجام شود.
در طول جراحی ابلیشن قلبی، جراح با استفاده از انرژی گرما یا سرما، زخم‌های کوچکی در قلب ایجاد می‌کند. این کار منجر به مسدود شدن سیگنال‌های الکتریکی نامنظم شده و مشکلات ریتم قلبی را بهبود می‌بخشد. انواع مختلفی از روش‌های ابلیشن قلبی وجود دارد که در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت. معمولاً برای انجام این عمل، پزشک از یک کاتتر، که لوله‌ای نازک و انعطاف‌پذیر است، استفاده می‌کند.
زمان مناسب عمل سوزاندن رگ قلب
عمل سوزاندن رگ‌های قلبی، که برای رفع مشکلات ریتم قلب یا آریتمی قلبی انجام می‌شود، به منظور تنظیم مسیر سیگنال‌های الکتریکی قلب صورت می‌گیرد. این سیگنال‌ها باید از مسیر خاصی عبور کنند تا انقباض قلب به درستی انجام شود. اختلال در این مسیر منجر به بروز ریتم نامنظم قلب (آریتمی) می‌شود. در مواردی که داروها نتوانند اثربخش باشند، پزشک ممکن است ابلیشن قلبی را پیشنهاد کند، و در برخی شرایط، این عمل به عنوان اولین گزینه درمانی در نظر گرفته می‌شود.
جراحی سوزاندن رگ‌های قلبی معمولاً در شرایط زیر انجام می‌شود:
- زمانی که داروهای مختلف در درمان آریتمی مؤثر نبوده‌اند.
- زمانی که داروهای مربوط به ریتم نامنظم قلب عوارض جانبی جدی ایجاد کرده‌اند.
- در برخی از انواع آریتمی قلبی که به این درمان واکنش خوبی نشان می‌دهند، مانند سندروم ولف-پارکینسون-وایت و تاکی‌کاردی فوق‌بطنی.
- هنگامی که خطرات ناشی از آریتمی قلبی، از جمله ایست قلبی ناگهانی، افزایش یافته است.
عمل ابلیشن قلب کدام بیماری ها را درمان می کند؟
برخی از آریتمیهای قلبی به درمان دارویی پاسخ نمی‌دهند. در این موارد، عمل سوزاندن رگ‌های قلبی برای درمان استفاده می‌شود. این عمل به ویژه در شرایط زیر به کار میرود:
- فیبریلاسیون دهلیزی: این اختلال یکی از دلایل اصلی انجام ابلیشن قلب است. در این حالت، دهلیزها به‌جای انقباض منظم، به صورت نامنظم و لرزشی عمل می‌کنند. این مشکل باعث می‌شود خون به‌خوبی پمپاژ نشود و خطر لخته شدن خون و سکته افزایش یابد.
- فلوتر دهلیزی: در این وضعیت، پمپاژ خون در دهلیزها به سرعت انجام می‌شود و ضربان قلب افزایش می‌یابد. این امر خطر لخته شدن خون و سکته را بیشتر می‌کند.
- تاکی‌کاردی فوق‌بطنی: در این شرایط، قلب به طور طبیعی عمل می‌کند، اما بیمار دوره‌های مکرر و طولانی از تپش قلب را تجربه می‌کند. این وضعیت ممکن است به آسیب قلبی منجر شود.
- تاکی‌کاردی بطنی: در این اختلال، ضربان قلب به شدت افزایش می‌یابد و زمان کافی برای پر شدن بطن‌ها فراهم نمی‌شود. این امر میتواند منجر به کاهش فشار خون گردد.
انواع سوزاندن رگ اضافه قلب (ابلیشن)
- ابلیشن کاتتری: این نوع ابلیشن، رایج‌ترین و کم‌تهاجم‌ترین روش در درمان آریتمی قلبی است. در این روش، یک متخصص قلب و عروق یک کاتتر (لوله نازک و انعطاف‌پذیر) را از طریق ورید، معمولاً از ناحیه کشاله ران، به قلب وارد می‌کند. این کاتتر انرژی داغ یا سرد را به بافت قلبی منتقل می‌کند تا زخم‌هایی ایجاد شود که موجب مسدود شدن ریتم‌های نامنظم یا غیرطبیعی قلب می‌گردد.
- ابلیشن جراحی: این روش معمولاً به نام روش مارپیچی شناخته می‌شود و توسط جراحان قلب و عروق انجام می‌شود. اگر شما نیاز به جراحی بای‌پس یا تعویض دریچه داشته باشید و در عین حال نیاز به ابلیشن قلبی نیز وجود داشته باشد، پزشک ممکن است این روش را پیشنهاد کند. در این روش، با استفاده از انرژی داغ یا سرد، خطوط زخم در قلب ایجاد می‌شود تا انتقال سیگنال‌های الکتریکی مسئول آریتمی متوقف گردد.
- ابلیشن ترکیبی جراحی/کاتتری: برای بیمارانی که نیاز به جراحی قلب باز ندارند، جراح قلب میتواند یک روش ترکیبی را انجام دهد که گاهی به آن “مینی مارپیچ” گفته می‌شود. در این روش، جراح برش‌های کوچکی در قفسه سینه ایجاد می‌کند و سپس کاتتری را برای درمان سیگنال‌های ایجادکننده آریتمی وارد می‌کند.
- فریز یا کرایو با بالون قلبی: در این روش، بافت معیوب قلب با استفاده از فریز کردن تا دمای منفی ۴۰ درجه سانتی‌گراد از کار می‌افتد. این فرآیند به رفع مشکل بدون نیاز به ابزارهای دیگر کمک می‌کند.
فرآیند عمل سوزاندن رگ قلب
عمل سوزاندن رگ قلب معمولاً بین سه تا شش ساعت زمان می‌برد، اما در برخی انواع خاص آریتمیها، ممکن است طولانی‌تر شود. در این روش، یک کاتتر، که لوله‌ای بسیار باریک و انعطاف‌پذیر است، از طریق رگ‌های خونی وارد قلب می‌شود. معمولاً این کاتتر از طریق رگ کشاله ران به قلب هدایت می‌شود، هرچند ممکن است از طریق رگ‌های شانه یا گردن نیز وارد شود.
در طول عمل، جراح باید رگ‌های خونی را با استفاده از اشعه ایکس مشاهده کند. برای این منظور، از رنگ کنتراست استفاده می‌شود. جراح در بخش الکتروفیزیولوژی (EP) دارای تخصص لازم است. حسگرهای انتهای کاتتر سیگنال‌های الکتریکی را جمع‌آوری کرده و فعالیت‌های الکتریکی قلب ثبت می‌شود. با این اطلاعات، جراح قادر است ناحیه‌ای که باعث ایجاد آریتمی شده است را شناسایی کند.
برای ایجاد زخم‌های کوچک و مسدود کردن ریتم‌های نامنظم قلب، پزشک میتواند از انرژی گرما یا سرما استفاده کند. انرژی فرکانس رادیویی برای تولید گرما و کرایوابلیشن برای تولید سرما به کار میرود.
اگر نیاز به جراحی دیگری مانند بای‌پس قلب یا تعویض دریچه وجود داشته باشد، این عمل معمولاً بهطور هم‌زمان با عمل سوزاندن رگ قلب انجام می‌شود. به این نوع جراحی، روش ماز گفته می‌شود. در این روش، پس از باز شدن قفسه سینه، با استفاده از انرژی گرما یا سرما، بافت اسکار بر روی قلب ایجاد می‌شود.
نکات مهم قبل از عمل سوزاندن رگ قلب
قبل از آغاز عمل سوزاندن رگ قلب، لازم است که وضعیت قلب خود را بررسی کنید و آزمایش‌های ضروری را انجام دهید. پزشک متخصص قلب معمولاً مجموعه‌ای از آزمایش‌ها را تجویز می‌کند و درباره روند عمل به شما توضیحات کامل خواهد داد. همچنین باید اطلاعات دقیقی درباره داروهای مصرفی خود به پزشک ارائه دهید، زیرا برخی داروها باید قبل از عمل قطع شوند، در حالی که مصرف برخی دیگر ادامه می‌یابد.
نکات مراقبتی پیش از عمل ابلیشن قلب:
- توقف داروهای رقیق‌کننده خون: طبق دستور پزشک، مصرف داروهایی مانند آسپرین و وارفارین را قطع کنید.
- خوردن و نوشیدن: ۸ ساعت قبل از عمل، از خوردن و نوشیدن پرهیز کنید.
- مراجعه به بیمارستان: برای انجام جراحی، به بیمارستان مراجعه کنید. پیش از عمل، لوله‌ای به ساعد شما متصل خواهد شد تا داروی آرام‌بخش دریافت کنید.
- برنامه‌ریزی برای انتقال: شخصی را هماهنگ کنید تا پس از عمل شما را به خانه برساند.
با رعایت این نکات می‌توانید از موفقیت آمیز بودن عمل و بهبودی سریع‌تر خود اطمینان حاصل کنید.
مراقبت‌های بعد از عمل سوزاندن رگ قلب
پس از اتمام عمل سوزاندن رگ قلب، به بخش ریکاوری منتقل خواهید شد. در این بخش، وضعیت شما تحت نظر قرار خواهد گرفت. برخی بیماران ممکن است همان روز مرخص شوند، در حالی که برخی دیگر نیاز به اقامت یک شب در بیمارستان دارند. ضروری است که فردی برای انتقال شما به خانه پس از جراحی آماده باشد.
- درد پس از عمل: ممکن است کمی درد را تجربه کنید که معمولاً نباید بیش از یک هفته ادامه داشته باشد. پس از چند روز، قادر خواهید بود فعالیت‌های روزانه خود را از سر بگیرید، اما باید از بلند کردن اجسام سنگین به مدت یک هفته خودداری کنید.
- مراقبت‌های ویژه: در صورتی که عمل به روش قلب باز انجام شده باشد، ممکن است نیاز به ماندن در واحد مراقبت‌های ویژه (ICU) برای چند ساعت تا چند روز باشد.
- داروهای بعد از عمل: پزشک ممکن است داروهایی مانند آسپرین یا سایر رقیق‌کننده‌های خون تجویز کند تا از لخته شدن خون پس از جراحی جلوگیری شود.
با رعایت این نکات، بهبودی سریع‌تر و بهینه‌تری را تجربه خواهید کرد.
مزایای ابلیشن قلبی
کاهش علائم آریتمی: ابلیشن قلبی میتواند به طور مؤثری علائم آریتمی مانند تپش قلب، سرگیجه، تنگی نفس و خستگی را کاهش دهد یا از بین ببرد. این درمان به بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی بیماران منجر می‌شود.
بازگشت به فعالیت‌های عادی: با مدیریت و کاهش آریتمی، بیماران قادر خواهند بود به فعالیت‌های روزمره و ورزشی خود بازگردند بدون نگرانی از بروز مجدد علائم.
کاهش نیاز به داروهای ضد آریتمی: بسیاری از داروهای ضد آریتمی می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند و مدیریت آنها پیچیده باشد. ابلیشن قلبی میتواند نیاز به مصرف این داروها را کاهش دهد یا به طور کامل از بین ببرد.
کاهش خطرات بلندمدت: برخی آریتمیها مانند فیبریلاسیون دهلیزی می‌توانند خطر سکته مغزی و نارسایی قلبی را افزایش دهند. ابلیشن قلبی با کنترل آریتمی، این خطرات را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
افزایش اثربخشی درمان: در بسیاری از موارد، ابلیشن قلبی میتواند به عنوان درمانی قطعی برای برخی از انواع آریتمیها عمل کند و از بروز مجدد آنها جلوگیری کند.
کاهش نیاز به بستری شدن: با کنترل مؤثر آریتمیها، نیاز به بستری شدن مکرر در بیمارستان برای مدیریت علائم و عوارض کاهش می‌یابد.
بهبود عملکرد قلبی: با از بین بردن مسیرهای ناهنجار الکتریکی، ابلیشن قلبی میتواند عملکرد کلی قلب را بهبود بخشد و به تنظیم ضربان قلب کمک کند.
انعطاف‌پذیری و تکرارپذیری: اگرچه ابلیشن قلبی در بسیاری از موارد بسیار مؤثر است، در صورت بازگشت آریتمی، این روش میتواند مجدداً انجام شود.
روش‌های کم تهاجمی: ابلیشن قلبی معمولاً به صورت کم تهاجمی انجام می‌شود و نیازی به برش‌های بزرگ ندارد، بنابراین دوره بهبودی نسبت به جراحی‌های باز قلبی کوتاه‌تر است و خطر عفونت و عوارض جراحی کمتر است.
ابلیشن قلبی به عنوان یک روش درمانی مؤثر و کم تهاجمی برای مدیریت و درمان آریتمیهای قلبی شناخته می‌شود که میتواند بهبود چشمگیری در کیفیت زندگی بیماران به وجود آورد. این روش با کاهش علائم، نیاز به داروهای ضد آریتمی، کاهش خطرات بلندمدت و بهبود عملکرد قلبی، گزینه‌ای مهم برای بیماران مبتلا به آریتمیهای قلبی محسوب می‌شود. مشاوره با پزشک متخصص قلب و عروق برای ارزیابی مناسب بودن این روش برای هر بیمار ضروری است.
عوارض عمل سوزاندن رگ قلب
عمل سوزاندن رگ قلب، به عنوان یک روش درمانی برای آریتمی قلبی، ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد. این روش معمولاً با استفاده از امواج رادیویی یا لیزر انجام می‌شود تا بخش‌هایی از رگ‌های قلب که موجب آریتمی میشوند، از بین بروند.
با اینکه این عمل به طور کلی ایمن و مؤثر است، اما ممکن است عوارضی نیز به دنبال داشته باشد. برخی از این عوارض شامل درد، خونریزی، عفونت، تشکیل لخته خون، آسیب به سیستم عصبی و ترشحات قلبی می‌باشند. در موارد نادر، عوارض جدی‌تری مانند ترشحات خونی در مغز یا ایست قلبی ناگهانی نیز ممکن است رخ دهد.
پیش از اتخاذ تصمیم برای انجام این عمل، مهم است که با پزشک متخصص قلب و عروق خود درباره عوارض و مزایای آن به طور کامل مشورت کنید.
